Het heeft voor bedrijven veel voordelen als de werknemers dicht bij de vestiging wonen. Zo hebben de werknemers meer keuzemogelijkheden om op het werk te komen en nemen de kansen voor de fiets of het OV toe. Bij ‘gelijke geschiktheid’ kan je kiezen voor de medewerker die het meest nabij woont of op een locatie die een goede OV-verbinding heeft naar jouw vestiging.

Sluit indien mogelijk aan op een warmtenet en ga van het gas af. De huidige warmtenetten zijn meestal nog afhankelijk van fossiele bronnen, maar op termijn kunnen warmtenetten goed gevoed worden met duurzame warmtebronnen, zoals geothermie. Informeer bij je gemeente naar ontwikkelingsplannen voor warmtenetten in het gebied.

Voor lokaal en regionaal transport vormen aardgasauto’s een alternatief voor auto’s op diesel en benzine. Voorwaarde hiervoor is een aardgasaanvulpunt in de buurt. Aardgas draagt bij aan verlaging van fijnstof, NOx- en CO2-uitstoot.

Aardwarmte, ofwel geothermie, is duurzame warmte die wordt gewonnen uit aardlagen op dieptes tussen de 500 en 4.000 meter. Een warmtewisselaar transporteert het water in een warmtenet voor verwarming van gebouwen of de glastuinbouw.

Absorptiekoeling is koeling op basis van restwarmte. Er is geen compressor nodig: er wordt gewerkt met chemische aantrekkingskrachten en met warmte als energiebron. Absorptiekoeling heeft een laag elektrische vermogen en is betrouwbaar. Absorptiekoeling is toepasbaar ingeval warmte aanwezig is van een voldoende hoog temperatuursniveau (> 95°C) (restwarmte uit processen of op basis van een gasmotor of stadsverwarming) en als het gehele jaar een niet te sterk wisselende koelbehoefte aanwezig. De maatregel is vooral toepasbaar bij nieuwbouw of renovatie.

Zoek opdrachten en opdrachtgevers in de nabijheid van jouw bedrijf. Benadruk de wederzijdse voordelen van lokale samenwerking. Deze maatregel leidt tot een besparing op kosten van zakelijk verkeer, logistiek en reistijd.

Acquireer gericht op retourlading om daarmee het gedeeltelijk of volledig leeg retour rijden te reduceren. Dit kan op incidentele basis acquisitie uitvoeren om zo één of enkele ritten te voorzien van retourlading. Of gericht op het verkrijgen van een structureel aanbod van retourlading (tegen een rendabel tarief) in de regio waar vrachtwagens vaak geheel of grotendeels leeg in de buurt komen.

Gebruik afsluiters ook om na werktijd de apparatuur die niet onder druk hoeft te staan af te sluiten. Hierdoor houdt de compressor een kleiner netwerk op druk, waardoor er minder lekverliezen optreden en de compressor minder energie verbruikt.

Jouw bedrijf kan veel kosten besparen met afvalscheiding. De afvalinzamelaar is over het algemeen graag bereid je daarbij te ondersteunen.

De afvalinzamelaar is over het algemeen graag bereid daarbij te ondersteunen. Voorbeelden zijn: diverse maten containers, (geplastificeerde) scheidingslijsten, duidelijke bordjes bij de container, en afvalanalyse.

Het verwijderen van verpakkingen kost vaak veel tijd en het afvoeren ervan veel geld. Ook het transport van verpakkingen kost veel energie. Het is daarom zinvol om na te gaan of dit beter kan voor de goederen die je inkoopt. Neem contact op met je leverancier en bepaal welke verpakking goed is voor het product en ook voor het milieu. Denk aan producten zonder verpakking, minder verpakkingsmateriaal, verpakkingen van materialen met een lage milieubelasting.

In alle koopgesprekken kan verpakkingsafval aan de orde worden gesteld, stuur er bij jouw leveranciers op aan dat er zo weinig mogelijk verpakkingsmateriaal wordt gebruikt. Deze maatregel bespaart grondstoffen en arbeidstijd voor het uitpakken en afval scheiden.

In veel bedrijven en organisaties is het mogelijk vaker en langer het licht uit te doen.

Een afvalplan geeft inzicht in de te verwachten soorten en hoeveelheden afval en de bijbehorende kosten. In het afvalplan worden de afspraken met alle betrokkenen over de verwijdering van dit afval vastgelegd. Het afvalplan kan onderdeel zijn van een kwaliteitsplan of VGM-plan.

Monitor en registreer de hoeveelheid afval die jouw bedrijf produceert. Deze meting levert naast inzicht in de milieubelasting ook ideeën voor het scheiden en verminderen van afvalstromen. Je vindt hier ook hoe je het afvalvolume (m3) omrekent naar gewicht (kg).

Laat de uitvoerder een beknopte afvalregistratie bijhouden op de bouwplaats. De uitvoerder kan aan de hand van deze registratie de afvalscheiding beter begeleiden en kan eenvoudig controleren of de verwijdering van het afval volgens de planning en begroting verloopt. Eventueel kan de afvalregistratie geïntegreerd worden in het weekrapport van de uitvoerder.

Bouwbedrijven kunnen veel kosten besparen met afvalscheiding. Vraag aan uw afvalinzamelaar regelmatig (per jaar of per kwartaal) overzichten van de hoeveelheden afval die de inzamelaar voor jou afgevoerd heeft. De overzichten moeten informatie bevatten over de soort en hoeveelheden afval (in m3 en kg) per project en per periode. Uit deze overzichten kun je afleiden hoe de afvalscheiding verloopt en of de containers wel goed gevuld zijn geweest (kg per m3 containervolume).

Monitor en registreer de hoeveelheid afval die het festival produceert. Deze meting levert naast inzicht in de milieubelasting ook ideeën voor het scheiden en verminderen van afvalstromen.

Besteed backstage ook aandacht aan afvalscheiding. Kies in ieder geval voor het voor scheiden van de afvalstromen plastic, GFT, papier, gevaarlijk afval en restafval. Overleg afvalscheiding met uw afvalinzamelaar.

Door afvalstromen gescheiden in te zamelen, kunnen de afvalstoffen worden hergebruikt. Gescheiden afval wordt tegen lagere afvalverwerkingskosten afgevoerd.

Afvalscheiding leidt tot een vermindering van de hoeveelheid restafval (=lagere afvoerkosten) en tot een toename van het hergebruik van materialen. Op de bouwplaats kan afvalscheiding gestimuleerd worden door: duidelijke scheidingsbakken te plaatsen, de medewerkers goed te instrueren en afspraken te maken met onderaannemers, etc.

ICT verbruikt veel elektriciteit; op een kantoor kan het verbruik van de serverruimte oplopen tot een derde van het elektraverbruik. Hier vind je een overzicht van energiebesparingsmaatregelen die toegepast kunnen worden om het energieverbruik als gevolg van ICT op verschillende niveaus te verminderen.

Het koelen van producten kost veel elektriciteit. De koudemiddelen dragen negatief bij aan het broeikaseffect. Je kunt de milieubelasting van jouw koel- en vriessystemen beperken door te kiezen voor een energiezuinig model met minder milieubelastende koudemiddelen.

In serverruimtes wordt veel energie verbruikt en kan ook veel energie bespaard worden, zowel op de servers zelf als op de randapparatuur en koeling. In deze maatregel staat een verzameling van besparingsmaatregelen.

Onderzoek van AgentschapNL (nu RVO) heeft aangetoond dat actief energiebeheer 5 tot 10% besparing op het totale energieverbruik oplevert. Deze besparingstip gaat over het analyseren van het energieverbruik met gegevens van slimme meters en grootverbruikmeters.

Anticondensfolie zorgt ervoor dat er minder condens op de ruit komt en dat de ruit doorzichtig blijft. De ruit (elekrisch) verwarmen is niet meer nodig. Dat bespaart veel energie, waardoor de investering voor deze maatregel in ongeveer acht maanden wordt terugverdiend.

Als de ketel die het procesbad verwarmt, ook de bedrijfshal verwarmt is een aparte hoogrendementsketel 107 (HR107-ketel) met warmtewisselaar voor het procesbad een energiezuinige oplossing.

Een grote cv-ketel die ook warm tapwater verzorgt is inefficiënt. Zo ook een verwarmingsketel die buiten het stookseizoen alleen voor de productie van warm tapwater in bedrijf is. Wek het warm tapwater met een aparte ketel of gasgestookte boiler op.

Veel elektrische apparaten zijn voorzien van een energielabel dat aangeeft hoe zuinig het apparaat is in zijn klasse. A (of soms nog A+++) is het meest zuinig en G is het minst zuinig. Apparaten met een goed energielabel zijn iets duurder in de aanschaf, maar goedkoper in het gebruik. Gemiddeld bespaar je per labelstap 10 tot 20% elektriciteit.

In bedrijfsruimtes waar regelmatig voertuigen in en uit moeten, kan veel energie bespaard worden door de deur te automatiseren. Er moet dan een elektromotor zijn voor de deurbediening, en een naderingsschakelaar voor het open en dicht gaan. Overigens geldt dat als de medewerkers normaal gesproken al gedisciplineerd met de deuren omgaan, de terugverdientijd van deze maatregel vrij lang is. Let wel: de naderingsschakelaar moet zo zijn afgesteld dat de deur niet reageert op langsrijdende voertuigen. De deur moet om veiligheidsredenen ook met de hand kunnen worden geopend.

Voorzie een infrarood salamander van automatische (pan-) detectie, waardoor onnodig aanstaan van het grill-element wordt voorkomen. Een salamander lijkt op een open oven waarmee je kunt toasten, grillen, gratineren en glaceren.

Pas automatische kleppenregeling op blancheurs, CIP, pasteurs en andere apparatuur toe, waardoor stoom en daarmee temperatuur automatisch geregeld worden.

Automatische ontluchting op de condensor scheidt de lucht van het koudemiddel. Toepasbaar bij Bij koelsystemen waarbij de verdampingsdruk lager is dan 1 bar.

Het elektriciteitsverbruik van de randverwarming is een groot deel van de tijd hoger dan noodzakelijk. De verwarmingscapaciteit kan beperkt worden met een handregeling (dimmer of schakelaar) of met een automatisch regeling.

De ventilatieschuif wordt geopend aan het eind van het bakproces en wordt weer gesloten vlak voor het openen van de ovendeur. Door de schuif te automatiseren wordt overmatige ovenventilatie voorkomen dit leidt tot een besparing van 3% op het gasgebruik van de oven.

Een beluchtingspomp of een dompelpomp gebruiken voor badagitatie in een procesbad is een energiezuinig alternatief voor badagitatie met perslucht.

Ruim de helft van alle auto’s rijdt met banden met onderspanning. Dat komt omdat autobanden, net als fietsbanden, langzaam hun spanning verliezen. Dat is ongeveer 0,2 bar per 3 maanden. Doordat de rolweerstand toeneemt, verbruikt de auto 2 tot 5 % extra brandstof. Ook neemt de bandenslijtage sterk toe, waardoor veel eerder nieuwe banden nodig zijn. Daarbij is rijden met de juiste bandenspanning veiliger.

Beloon festivalbezoekers die plastic wegwerpbekertjes inleveren. Geef bezoekers die bijvoorbeeld 10 bekertjes inzamelen een consumptiebon of snoepzak. Hierdoor wordt apart inzamelen van plastic bekertjes efficiënt uitgevoerd.

Het optimaal benutten van ICT-capaciteit houdt in dat je meer doet met de bestaande ICT-apparatuur. In de praktijk wordt meer ICT-capaciteit (zoals servers, netwerk en harddisks) aangeschaft dan noodzakelijk is: er is een overcapaciteit. Alle capaciteit van ICT-apparatuur verbruikt elektriciteit, dus ook de overcapaciteit die niet wordt gebruikt. Vervang ook de oudere apparatuur.

Met behulp van berekeningen en metingen kun je het verwachte energieverbruik van aggregaten bepalen. Deze registratie geeft handvatten voor vervolgstappen.

In koelcellen draait vaak continu een ventilator bij de verdamper om temperatuurverschillen in de koel- en vriescel te voorkomen. Door de verdamperventilator in te stellen op basis van meerdere temperatuursensoren kan dit worden voorkomen.

Vaak loopt er in een bedrijf meer stroom door elektriciteitskabels en apparaten dan er nuttig wordt gebruikt. Die extra stroom wordt niet gemeten door een gewone verbruiksmeter en wordt aangeduid met blindstroom. Voorkom of beperk blindstroom indien je betaalt voor blindstroom. Zo ook indien je het vermogen van jouw aansluiting moet laten vergroten; mogelijk kost verlaging van de blindstroom minder dan aanpassen van de aansluiting.

Kantoorartikelen zijn vaak kleine gebruiksvoorwerpen, die regelmatig zoek raken. Op het gebruik van kantoorartikelen kan worden bespaard door: een goede voorraadadministratie, gebruik een hervulbare pen en potlood, hergebruik ordners en mappen, etc. Deze maatregelen besparen op de inkoop van kantoorartikelen.

Installeer rook- en dampdetectieapparatuur in combinatie met meet- en regelapparatuur van de afzuiginstallatie. Deze maatregel bespaart elektriciteit door het aanhouden van een laag toerental van de afzuigmotor bij schone lucht. Daarnaast hoeft minder (nieuwe) lucht verwarmd te worden bij mindere afzuiging.

Deurverliezen kunnen oplopen tot 30%. Technische maatregelen om de deurverliezen te beperken zijn: onder andere kleinere deuropeningen, strokengordijnen, snel sluitende deuren, deurdrangers, sluizen, dockshelters of luchtgordijnen.

Beperk het gebruik van wegwerpartikelen. Gebruik bijvoorbeeld een papieren oplegvel over een onderkleed in plaats van complete papieren tafellakens.

Pas een automatische regeling van de luchtovermaat toe op basis van de temperatuur- of zuurstofcorrectie.

In kinderdagverblijven en verzorgingshuizen bestaat gemiddeld 50% van het afval uit luiers en/of incontinentiemateriaal. Beperk de milieubelasting door minder milieubelastende types te kopen en indien mogelijk de luiers en inco gescheiden af te voeren en te verwerken.

Pas een groter condensoroppervlak toe zodat het temperatuurverschil tussen de condensor en de buitentemperatuur maximaal 10 graden wordt.

Beperk het toerental van de ventilatoren in de zaalkoelers (computer room air handlers: CRAH’s) van de serverruimte door een toerenregeling toe te passen op de bestaande ventilatoren of door het aanschaffen van nieuwe zaalkoelers (CRAH’s) ventilatoren waarop de toerenregeling is toegepast. Een halverering van het toerental levert 80% energiebesparing op.

Door een onzichtbare, slechts 1 à 2 moleculen dikke, vloeistof over het zwembadwater te verspreiden wordt de verdamping tegengegaan. Het betreft een organische vloeistof die onschadelijk is voor mens en apparatuur. Internationaal wordt vloeibare zwembadafdekking al meer dan 20 jaar toegepast, in Nederland nu ook door diverse partijen.

Afvalbeheer is teamwerk: iedereen moet op de hoogte zijn van de stand van zaken en de aanpak. Bespreek tijdens het uitvoerdersoverleg je doelen en aanpak van het afvalbeheer. Gebruik de jaarcijfers en kengetallen uit jouw milieuregistratie om je doelen en acties te illustreren. Bespreek met de uitvoerders ook aandachtspunten voor de bouwplaats. Denk aan: schone werkplekken, geen zwerfvuil op het terrein, informatieborden bij containers, afspraken daarover met afvalinzamelaar, controle op uitgifte van materialen, veilige opslag, deksels op vloeibare verf en oplosmiddelen.

Onder goed douchen wordt verstaan minimaal 15 seconden bij een behoorlijke temperatuur – óók als eerder op de dag (thuis) al is gedoucht – om haargel, cosmetica, crèmes, zweet en urine af te spoelen. Let ook op het gebruik van schone badkleding.

Betonkernactivering (BKA) is het verwarmen of koelen van een ruimte door water te pompen door leidingen in de kern van een betonnen vloer of plafond (en niet vlak onder het vloeroppervlak, zoals bij vloerverwarming). BKA werkt met Lage Temperatuur Verwarming (LTV) en Hoge Temperatuur Koeling (HTK). Doordat de watertemperaturen weinig afwijken van de omgevingstemperatuur, is er minder energie nodig dan bij een conventionele klimaatinstallatie.

Zorg dat jouw WKO (Warmte-Koude Opslag) goed wordt benut, hier valt vaak veel efficiëncy-winst te halen. Dat kan door een combinatie van monitoring, inregeling en fysieke aanpassingen. Vooral in de eerste jaren na installatie is dit belangrijk, maar ook als de warmte- of koudevraag in een pand verandert of door andere wijzigingen. Aanpassingen kunnen regeltechnisch zijn of fysieke aanpassingen in leidingen, sensoren en pompen.

Een trein- of buskaart wordt normaal gesproken aan het loket gekocht of via het huisadres. Voor een deel van de werknemers is dit een drempel om met het OV te reizen. Door een contract af te sluiten met OV-bedrijven kan je de medewerkers direct aan de benodigde OV-kaarten helpen. Het bedrijf neemt dan de voorfinanciering voor zijn rekening, tegen een beperkte korting vanwege grootgebruik. Je kunt overwegen om de volledige reis per openbaar vervoer te vergoeden, ongeacht de afstand. Werknemers krijgen daarmee zeker op grotere afstand een directe stimulans om vaker voor bus of trein te kiezen.

U kunt de afvalscheiding op de bouwplaats vergemakkelijken door per verdieping of wooneenheid voor elke afvalstroom een ‘big bag’ te plaatsen. Het afval kan dan direct gescheiden worden op de plaats waar het ontstaat. De zakken kunnen geleegd worden in de containers die op een centrale plaats zijn opgesteld. Scheiding van afval verlaagt de kosten aanzienlijk.

Biodiesel en bio-ethanol kan bijgemengd worden toegepast in voertuigen, mobiele werktuigen en aggregaten. Bij hogere percentages zijn mogelijk aanpassingen aan de motor nodig. Biobrandstoffen zijn over het algemeen iets duurder dan fossiele brandstoffen. De CO2-winst van deze biobrandstoffen uit afval en residuen kan oplopen tot 89%.

Maak gebruik van biologisch afbreekbare lijmen en lijmen zonder organische oplosmiddelen. Zo verminderten de VOS-emissies. Gebruik bijvoorbeeld: droge lijm, beenderlijm of smeltlijmen.

Naar schatting 20 tot 30 % van alle verkochte hydrauliekolie komt in het milieu terecht. Smeermiddelen gaan altijd verloren. Het gebruik van biologisch afbreekbare smeermiddelen en oliën vermindert de milieuvervuilende emissies (naar lucht en bodem) in de gebruiksfase.