Wat kan jouw bedrijf doen om duurzaamheidswinst te boeken? Met het filter kun je gericht zoeken wat in jouw branche of een specifiek proces mogelijk is. Als je een branche kiest, krijg je extra filteropties.
Dit is de meest actuele en uitgebreide verzameling maatregelen voor duurzaam ondernemen! De maatregelen zijn mede gebaseerd op kennis en ervaring die Stichting Stimular tijdens projecten opdoet. Lees verder over deze maatregelen of ga direct met het filter hieronder aan de slag.
Verplichte Maatregelen: maatregelen op het gebied van energiebesparing (erkende energiemaatregelen), afvalscheiding en vervoersmanagement die in het kader van het Activiteitenbesluit verplicht zijn voor jouw branche.
Short- / longlist: Op de shortlist staan de meest gangbare en rendabele maatregelen voor jouw branche. Op de longlist staan alle maatregelen die vaak toepasbaar zijn in jouw branche.
Zelfstandig / natuurlijk moment: Een maatregel voor een zelfstandig moment kan je meestal direct uitvoeren. Je hoeft niet te wachten op een vervangingsmoment. Een maatregel voor een natuurlijk moment kan je meestal het best uitvoeren als apparatuur, installaties of (bouwkundige) voorzieningen aan vervanging toe zijn.
Over het algemeen zal je alleen maatregelen uitvoeren die zich terugverdienen. Van een maatregel voor een zelfstandig moment moeten de hele investeringskosten zich terugverdienen; van een maatregel voor een natuurlijk moment alleen de meerkosten van de energiezuinige optie.
Omdat het moment afhankelijk is van de terugverdientijd kan een maatregel in de ene branche geadviseerd worden voor een zelfstandig moment en in de andere branche voor een natuurlijk moment. En, als je een strengere eis stelt aan de terugverdientijd (bijv. max. 5 jaar zoals de overheid in de verplichte maatregelen), schuiven maatregelen voor een zelfstandig moment door naar een natuurlijk moment. Bijvoorbeeld led-verlichting verdient zich bijna altijd terug, maar omdat de terugverdientijd van de investering langer is dan 5 jaar, verplicht de overheid het alleen op een natuurlijk moment, als je de bestaande verlichting vervangt.
Klik op het i-tje om deze tekst weer te verbergen.
Je hebt gefilterd op:
Maatregelen op gebied van energiebesparing (erkende energiemaatregelen), afvalscheiding en vervoersmanagement die in het kader van het Activiteitenbesluit verplicht zijn voor jouw branche.
Op de shortlist staan de meest gangbare en rendabele maatregelen voor jouw branche. Op de longlist staan alle maatregelen die vaak toepasbaar zijn in jouw branche.
Een maatregel voor een zelfstandig moment kan je meestal direct uitvoeren. Je hoeft niet te wachten op een vervangingsmoment. Een maatregel voor een natuurlijk moment kan je meestal het best uitvoeren als apparatuur, installaties of (bouwkundige) voorzieningen aan vervanging toe zijn.
Over het algemeen zal je alleen maatregelen uitvoeren die zich terugverdienen. Van een maatregel voor een zelfstandig moment moeten de hele investeringskosten zich terugverdienen; van een maatregel voor een natuurlijk moment alleen de meerkosten van de energiezuinige optie.
Omdat het moment afhankelijk is van de terugverdientijd kan een maatregel in de ene branche geadviseerd worden voor een zelfstandig moment en in de andere branche voor een natuurlijk moment. En, als je een strengere eis stelt aan de terugverdientijd (bijv. max. 5 jaar zoals de overheid in de verplichte maatregelen), schuiven maatregelen voor een zelfstandig moment door naar een natuurlijk moment. Bijvoorbeeld led-verlichting verdient zich bijna altijd terug, maar omdat de terugverdientijd van de investering langer is dan 5 jaar, verplicht de overheid het alleen op een natuurlijk moment, als je de bestaande verlichting vervangt.
Een grote cv-ketel die ook warm tapwater verzorgt is inefficiënt. Zo ook een verwarmingsketel die buiten het stookseizoen alleen voor de productie van warm tapwater in bedrijf is. Wek het warm tapwater met een aparte ketel of gasgestookte boiler op.
Gebruik vet en olie optimaal met behulp van: airless spuiten, doseersysteem voor invetten koppels, bakblikken/bakplaten met coating, optimaal instellen nozzles.
Good housekeeping kan 5 tot 10% besparen op de inkoop van grondstoffen (door minder uitval) en daarmee op de hoeveelheid afvalstoffen. Mogelijkheden binnen de betonindustrie zijn: registratie hoeveelheid misproduct, goede opslag gereed product, zorgvuldig transport, periodiek onderhoud, en duidelijke instructies personeel.
De invoering van ‘good housekeeping’- of gedragsmaatregelen leidt tot energiebesparing. Ook worden op deze manier kosten bespaard. Een besparing tot 5% is veelal eenvoudig te realiseren.
Ook wel vegetatiedak. Een groen dak kan verschillende vormen hebben: van extensief (mossen, vetplanten, grassen en kruiden) tot intensief (vergelijkbaar met tuinen op de grond). Intensieve groene daken zijn alleen mogelijk bij een plat dak. Extensieve groene daken kunnen ook op een hellend dak worden toegepast. Het beste moment om een groen dak aan te leggen is als dakbedekking moet worden vervangen.
Groene daken worden vaak toegepast op platte daken. Maar ook op schuine daken is vergroening mogelijk met 1) groendakpannen en 2) beplantingsmatten vergelijkbaar aan die voor platte daken.
Een helofytenfilter kan gebruikt worden om afvalwater uit bijvoorbeeld de (glas) tuinbouw, van een huishouden of restaurant te zuiveren om het daarna op het oppervlaktewater te mogen lozen. Er zijn meerdere voordelen t.o.v. conventionele waterzuiveringstechnieken. Helofytenfilters zijn rendabel voor bedrijven op het platteland of bedrijven met veel ruimte om het bedrijfspand. Bijvoorbeeld horeca in een boerderij, een tuinderij of een verwerker van groente en fruit.
Het spoelwater kan na zuivering opnieuw gebruikt worden. Bij het schoonspoelen komt met het spoelwater vaak ook slib, zand, grind, vulstof mee. Deze kunnen als grondstof in het productieproces worden ingevoerd. De volgende technologieën zijn toepasbaar: bezinkingsbekkens, recycling-installatie en klaartoren.
Van het spoelwater kan 90% hergebruikt worden. Het spoelwater kan gebruikt worden voor het bevochtigen van voertuigen (voorwas) of voor spoeling van toiletten e.d. (grijswatercircuit). In de meest uitgebreide vorm bestaat de reinigingsinstallatie uit slibvangput, olie-waterafscheider, waterbehandelingsinstallatie, omgekeerde osmose-installatie en meerdere opslagtanks.
Kengetallen stellen je in staat afval-, gas en waterstromen van jouw bedrijf te vergelijken met voorgaande jaren en met collegabedrijven. Voor de vergelijking maak je de cijfers onafhankelijk van de omvang van het werk. Vergelijking van de eigen kengetallen met die van de branche geeft aan hoeveel potentieel er is voor energiebesparing, afvalpreventie, (extra) afvalscheiding en beter vullen van containers. Dit inzicht kan leiden tot het nemen van preventieve milieumaatregelen en het verminderen van milieukosten.
Een mechanische vetafscheider bespaart t.o.v. een vetvangput kosten en milieu doordat minder reiniging nodig is. Ten opzichte van een vetvangput heeft deze techniek het voordeel dat het veel gemakkelijker is om het vet af te voeren. Dit bespaart energieverbruik en schoonmaakmiddel voor verwijdering van het vet uit de vetvangput.
Gebruik een waterbehandelingsinstallatie die met membraanfiltratie het water zuivert. Op de energierekening kan flink worden bespaard, omdat het gezuiverde zwembadwater veel minder opgewarmd hoeft te worden dan bron- of leidingwater van rond de 10°C.
Test de beste verhouding water-shampoo uit en wijzig de samenstelling op basis hiervan in de computer. Deze maatregel bevordert grondstofbesparing en leidt tot minder vervuild afvalwater.
Meet wekelijks het waterverbruik en koppel dit terug naar de werkvloer. Op deze manier is het mogelijk om veranderingen in het waterverbruik te monitoren en de afstellingen van de wasstraat in de gaten te houden.
Stel een onderhoudsschema op. Resulteert in minder waterverlies en, in het geval van warm water, ook minder energieverlies. De besparingen kunnen flink oplopen. Een kraan die 10 druppels per minuut lekt, veroorzaakt per jaar een verlies van ongeveer 2.000 liter. Een toilet dat een halve liter water per minuut verliest, zorgt voor een dagelijkse waterverspilling van 720 liter. Per jaar loopt dit op tot een verspilling van meer dan 260.000 liter, waarmee een zwembad van 25 bij 10 meter tot 1 meter gevuld kan worden.
Het warmhouden van tapwater kost energie. Stem daarom de grootte van de boiler af op de hoeveelheid warm water die je nodig hebt. In veel bedrijven hangt standaard een boiler van 80 liter, terwijl er weinig tapwater wordt gebruikt. Deze hoeveelheid is alleen nodig als een douche aanwezig is. Vervang een te grote boiler voor een boiler van 10 tot 15 liter, afhankelijk van het gebruik.
Produceer warm tapwater op het afnamepunt en houdt leidingdiameters klein. Dit voorkomt transportverliezen en bespaart energie doordat er geen circulatieleiding op temperatuur gehouden hoeft te worden. Bijkomend voordeel is dat de kans op vorming van de legionellabacterie tot een minimum beperkt blijft. Het produceren van warm tapwater op de plaats waar dit gebruikt wordt, bespaart circa 10% energie in vergelijking met het opwekken op een andere plaats.
Regenwater kan voorzien in 25% of meer van de waterbehoefte van de wasstraat. Wanneer het regenwater ook gebruikt wordt voor de naspoeling kan het zelfs voor 99% in de waterbehoefte voorzien. Dit regenwater kan opgevangen worden van het dak van de wasinstallatie en eventueel omliggende gebouwen. Het regenwater moet eerst gefilterd worden voordat het gebruikt wordt.
Vang regenwater op voor gebruik in toiletten of buitengebruik (voor het sproeien van gazon of wassen van ramen of auto’s). Andere toepassingen dan het spoelen van toiletten zijn binnen een bedrijfsgebouw niet toegestaan.
Een druppende kraan, leiding of (toilet)vlotter is vervelend. Daarnaast zorgt het voor onnodig waterverlies. Een leiding die 10 druppels per minuut verliest, zorgt jaarlijks voor een verlies van 263 liter water. Een lekkende (toilet)vlotter zorgt al snel voor een verlies van 10 druppels per seconde, ofwel 15.768 liter. Voorkom dit onnodige waterverbruik door lekken direct te repareren.
Met een schrobzuigmachine worden vloeren met een minimale hoeveelheid water en schoonmaakmiddelen nat gereinigd. De werkwijze is eenvoudig en snel. Deze maatregel bespaart op het gebruik van water en schoonmaakmiddelen, hierdoor ontstaat ook minder afvalwater. De omvang van de besparing is afhankelijk van het gebruik van de machine en de bedrijfssituatie.
Met tussenmeters kan het energie- of waterverbruik van gebouwdelen, bedrijfsonderdelen of een installatie apart bemeterd worden. Hierdoor ontstaat inzicht per gebruiker. Daarmee kan sneller worden opgetreden als een afwijking wordt geconstateerd en/of het werkelijke verbruik in rekening gebracht worden. De individuele gebruiker wordt dan bewust van het verbruik (en de gevolgen voor de portemonnee). Tussenbemetering blijkt het totaal energieverbruik soms wel 40% te laten dalen.
Om verstopping en aangroei van een vetlaag te voorkomen moet de vetvangput regelmatig geleegd en gereinigd worden. Verminder de frequentie van het mechanisch legen en reinigen door gebruik van reinigende korrels of tabletten. Deze zorgen ervoor dat de aangroei van de vetlaag op het water en de sliblaag onderin de vetvangput minder wordt. Hierdoor hoef je de put nauwelijks meer mechanisch te laten reinigen en zullen er geen verstoppingen meer ontstaan. Daarnaast zorgt de extra zuurstof ervoor dat geuroverlast vanuit de vetvangput vermindert.
Een kool(stof)filter verwijdert naast humuszuren ook ozon en bijna alle chloorverbindingen. Als nagenoeg geen humuszuren in het voedings- en suppletiewater aanwezig zijn heeft een koolfilter dus nauwelijks nut.
Pas maatregelen toe waarmee de hoeveelheid water die door de kraan stroomt beperkt wordt. Denk aan volumestroombegrenzer, schuimstraalmondstuk, elektronische kranen, zelfsluitende kranen en mengkranen.
Bestaande toiletreservoirs kan je aanpassen om water te besparen, denk aan lagere vlotter, waterstop of spoelonderbreker. Bij nieuwe toiletreservoirs kies je voor kleine reservoirs met bijbehorende toilet en spoelonderbreker of dualflux bediening. Bij een 6-liter reservoir i.p.v. een 9-liter reservoir is de waterbesparing 3 liter per spoelbeurt. Een handmatige spoelonderbreker bespaart tot 3 liter per spoelbeurt. De besparing van een dualflux bediening is 3 tot 6,5 liter per spoelbeurt.
Verminder het gebruik van spoelwater door het installeren van een urinoir i.p.v. een normaal toilet. Kies voor een urinoir met een elektronische spoeling. De spoeling wordt door een detectiegebied in werking gesteld. Doordat de waterhoeveelheid van te voren is ingesteld, wordt het waterverbruik tot een minimum beperkt.
Waterloze urinoirs verbruiken geen water. Er wordt per jaar 187 m3 water bespaard t.o.v een gewoon urinoir. Waterloze urinoirs zijn zo gebouwd dat de urine wegstroomt tot voorbij een afsluiter of afsluitende vloeistof. Deze afsluiting voorkomt dat de urinoirs naar urine gaan stinken. Het blijft (natuurlijk) wel nodig om de urinoirs regelmatig schoon te maken. Schoonmaak en onderhoud zijn afhankelijk van type en vereist een goede instructie.
De douchewaterwarmtewisselaar (douche-wtw) wint warmte terug uit het douchewater dat anders direct in het riool terecht zou komen. Door koud leidingwater langs het warme afvalwater te leiden, warmt het koude water op. De waterstromen zijn daarbij wel strikt gescheiden. Met de warmtewisselaar kan zowel het water dat naar de boiler gaat als het water dat naar de douches gaat worden voorverwarmd. Het is ook mogelijk alleen het water dat naar de boiler gaat voor te verwarmen.
© 2020 Stichting Stimular
Abonneer je op onze doe-het-zelf-nieuwsbrief met inspirerende voorbeelden, hulpmiddelen en maatregelen om met je bedrijf of organisatie te werken aan duurzaam ondernemen. Max. 10 keer/jaar.