Wat kan jouw bedrijf doen om duurzaamheidswinst te boeken? Met het filter kun je gericht zoeken wat in jouw branche of een specifiek proces mogelijk is. Als je een branche kiest, krijg je extra filteropties.
Dit is de meest actuele en uitgebreide verzameling maatregelen voor duurzaam ondernemen! De maatregelen zijn mede gebaseerd op kennis en ervaring die Stichting Stimular tijdens projecten opdoet. Lees verder over deze maatregelen of ga direct met het filter hieronder aan de slag.
Verplichte Maatregelen: maatregelen op het gebied van energiebesparing (erkende energiemaatregelen), afvalscheiding en vervoersmanagement die in het kader van het Activiteitenbesluit verplicht zijn voor jouw branche.
Short- / longlist: Op de shortlist staan de meest gangbare en rendabele maatregelen voor jouw branche. Op de longlist staan alle maatregelen die vaak toepasbaar zijn in jouw branche.
Zelfstandig / natuurlijk moment: Een maatregel voor een zelfstandig moment kan je meestal direct uitvoeren. Je hoeft niet te wachten op een vervangingsmoment. Een maatregel voor een natuurlijk moment kan je meestal het best uitvoeren als apparatuur, installaties of (bouwkundige) voorzieningen aan vervanging toe zijn.
Over het algemeen zal je alleen maatregelen uitvoeren die zich terugverdienen. Van een maatregel voor een zelfstandig moment moeten de hele investeringskosten zich terugverdienen; van een maatregel voor een natuurlijk moment alleen de meerkosten van de energiezuinige optie.
Omdat het moment afhankelijk is van de terugverdientijd kan een maatregel in de ene branche geadviseerd worden voor een zelfstandig moment en in de andere branche voor een natuurlijk moment. En, als je een strengere eis stelt aan de terugverdientijd (bijv. max. 5 jaar zoals de overheid in de verplichte maatregelen), schuiven maatregelen voor een zelfstandig moment door naar een natuurlijk moment. Bijvoorbeeld led-verlichting verdient zich bijna altijd terug, maar omdat de terugverdientijd van de investering langer is dan 5 jaar, verplicht de overheid het alleen op een natuurlijk moment, als je de bestaande verlichting vervangt.
Klik op het i-tje om deze tekst weer te verbergen.
Je hebt gefilterd op:
Maatregelen op gebied van energiebesparing (erkende energiemaatregelen), afvalscheiding en vervoersmanagement die in het kader van het Activiteitenbesluit verplicht zijn voor jouw branche.
Op de shortlist staan de meest gangbare en rendabele maatregelen voor jouw branche. Op de longlist staan alle maatregelen die vaak toepasbaar zijn in jouw branche.
Een maatregel voor een zelfstandig moment kan je meestal direct uitvoeren. Je hoeft niet te wachten op een vervangingsmoment. Een maatregel voor een natuurlijk moment kan je meestal het best uitvoeren als apparatuur, installaties of (bouwkundige) voorzieningen aan vervanging toe zijn.
Over het algemeen zal je alleen maatregelen uitvoeren die zich terugverdienen. Van een maatregel voor een zelfstandig moment moeten de hele investeringskosten zich terugverdienen; van een maatregel voor een natuurlijk moment alleen de meerkosten van de energiezuinige optie.
Omdat het moment afhankelijk is van de terugverdientijd kan een maatregel in de ene branche geadviseerd worden voor een zelfstandig moment en in de andere branche voor een natuurlijk moment. En, als je een strengere eis stelt aan de terugverdientijd (bijv. max. 5 jaar zoals de overheid in de verplichte maatregelen), schuiven maatregelen voor een zelfstandig moment door naar een natuurlijk moment. Bijvoorbeeld led-verlichting verdient zich bijna altijd terug, maar omdat de terugverdientijd van de investering langer is dan 5 jaar, verplicht de overheid het alleen op een natuurlijk moment, als je de bestaande verlichting vervangt.
Voor lokaal en regionaal transport vormen aardgasauto’s een alternatief voor auto’s op diesel en benzine. Voorwaarde hiervoor is een aardgasaanvulpunt in de buurt. Aardgas draagt bij aan verlaging van fijnstof, NOx- en CO2-uitstoot.
Zoek opdrachten en opdrachtgevers in de nabijheid van jouw bedrijf. Benadruk de wederzijdse voordelen van lokale samenwerking. Deze maatregel leidt tot een besparing op kosten van zakelijk verkeer, logistiek en reistijd.
Acquireer gericht op retourlading om daarmee het gedeeltelijk of volledig leeg retour rijden te reduceren. Dit kan op incidentele basis acquisitie uitvoeren om zo één of enkele ritten te voorzien van retourlading. Of gericht op het verkrijgen van een structureel aanbod van retourlading (tegen een rendabel tarief) in de regio waar vrachtwagens vaak geheel of grotendeels leeg in de buurt komen.
Ruim de helft van alle auto’s rijdt met banden met onderspanning. Dat komt omdat autobanden, net als fietsbanden, langzaam hun spanning verliezen. Dat is ongeveer 0,2 bar per 3 maanden. Doordat de rolweerstand toeneemt, verbruikt de auto 2 tot 5 % extra brandstof. Ook neemt de bandenslijtage sterk toe, waardoor veel eerder nieuwe banden nodig zijn. Daarbij is rijden met de juiste bandenspanning veiliger.
Biodiesel en bio-ethanol kan bijgemengd worden toegepast in voertuigen, mobiele werktuigen en aggregaten. Bij hogere percentages zijn mogelijk aanpassingen aan de motor nodig. Biobrandstoffen zijn over het algemeen iets duurder dan fossiele brandstoffen. De CO2-winst van deze biobrandstoffen uit afval en residuen kan oplopen tot 89%.
De boordcomputer (blackbox) is een instrument voor een effectieve en efficiënte aansturing van de transportoperatie. Boordcomputers geven inzicht in prestatie-indicatoren. Hiermee wordt ook een daling van het brandstofverbruik gerealiseerd.
Een zuinige, veilige en comfortabele rijstijl kan worden ondersteund door meerdere vormen van in-car apparatuur. Denk aan een toerenteller, boordcomputer, cruisecontrol, snelheidsbegrenzer of start-stop systeem. De diverse accessoires leveren ieder een besparing op van gemiddeld 5%. De daadwerkelijke besparing is afhankelijk van het huidige rijgedrag van chauffeurs.
Het samenvoegen van kleine zendingen kan de transportkosten verlagen. Vaak heeft dit tevens een verhoging van de servicegraad tot gevolg. Het bundelen kan op klantniveau, en op regioniveau. Samenwerking met een andere partij is nodig. De partijen die betrokken zijn bij de bundeling moeten min of meer gelijkwaardig zijn en beide belang hebben bij de samenwerking. Wanneer de bundeling gepaard gaat met andere bevoorradingstijden of een andere leverfrequentie dan is de medewerking van de ontvanger vereist.
Een motor die goed onderhouden is, verbruikt minder brandstof en stoot minder uitlaatgassen uit. Controleer de voertuigen regelmatig op eventuele lekkages en schades en controleer regelmatig de bandenspanning.
Dual Fuel is een alternatief voor diesel. In een Dual Fuel brandstofsysteem wordt een mix van diesel en LPG, aardgas (CNG) of biogas gebruikt. Er wordt maximaal 30% gas bijgemengd. Nu wordt meestal LPG of CNG bijgemengd. In de toekomst kan wellicht overgestapt worden op een combinatie van biodiesel en biogas, nu is de kwaliteit nog niet continu, en is er niet voldoende beschikbaar.
Diesel is de meest gebruikte brandstof voor wegtransport. Om een leefbaar klimaat te behouden, is het noodzakelijk dat we ook voor wegtransport duurzame energie gaan gebruiken. Rijden op elektriciteit, (bio-)CNG, (bio-)LNG of biodiesel uit afval en residuen zijn op dit moment de beste opties.
Als het herprogrammeren van een motor gebeurt met als doel een lager brandstof verbruik en minder CO2-uitstoot, heet dit ecotuning. Dit in tegenstelling tot powertuning, waarbij herprogrammering juist wordt gebruikt om het vermogen te verhogen. Afhankelijk van de rijstijl en de fabrieksinstellingen van een vervoermiddel, is een besparing van 10 tot 15% op het brandstofverbruik mogelijk.
Voor lokaal en regionaal transport vormen elektrische bestelauto’s een goed alternatief voor auto’s op diesel en benzine. Elektrische bestelauto’s zorgen voor 100% vermindering van lokale luchtverontreiniging en 65% minder uitstoot van broeikasgassen dan een gemiddelde bestelauto. De elektrische bestelauto is economisch interessant indien bestelauto’s jaarlijks meer dan 20.000 kilometer afleggen.
Het Nieuwe Varen is een methode waarbij schepen en de bemanning energiebewust worden gemaakt. Dit vereist van de bemanning ook een nieuwe vaarstijl, waarin de gashandel een tandje terug kan.
De techniek van auto’s is in de loop der jaren sterk veranderd. Dit vraagt om een andere manier van autorijden. Met deze nieuwe rijstijl kan flink op brandstof worden bespaard. Bied medewerkers tips of een cursus ‘Het Nieuwe Rijden’ aan. Tijdens een cursus ‘Het Nieuwe Rijden’ worden de voordelen nader toegelicht en kunnen de deelnemers oefenen. Vaak kunnen trainingen bij het bedrijf zelf en met de eigen voertuigen (indien boordcomputer aanwezig) georganiseerd worden.
Door nieuwe technologieën te gebruiken kan je het brandstofverbruik van jouw schip verminderen. Deze maatregelen kunnen verdeeld worden in maatregelen voor bestaande of voor nieuwe schepen.
Indien het volume of het gewicht de beperkende factor is in de ritplanning, dan kan door het inzetten van grotere of lichtere voertuigen meer lading worden meegenomen. Hierdoor zijn er minder ritten nodig om de lading op de plaats van bestemming te krijgen.
GTL (Gas to Liquid) is een vloeibare brandstof gemaakt op basis van aardgas. Deze brandstof is geschikt voor dieselmotoren en leidt tot minder verontreiniging van het milieu. Kies voor GTL in plaats van diesel om de luchtkwaliteit in de omgeving te verbeteren.
Banden bepalen voor een groot deel de prestaties van de auto. Door te kiezen voor betere én goed opgepompte banden rijd je veiliger, zuiniger en stiller. Kies een band met een zo goed mogelijk bandenlabel. Op alle nieuwe banden voor personen- en bestelwagens zit het Europese bandenlabel.
Aandachtspunten bij uitbesteding van energiezuiniger, schoner en stiller goederentransport over de weg (koeriers- en vrachttransport) zijn: het Nieuwe Rijden, gebruik van routeplanning, zuinige voertuigen met lage emissies, goede bandenspanning, etc.
Modal shift is het verplaatsen van transport over de weg naar transport per spoor of schip. Voordelen van spoor en schip ten opzichte van wegtransport zijn: hogere beladingsgraad, minder “leegrijden”, voldoende capaciteit.
Het registreren van het brandstofverbruik per voertuig en het gemiddelde brandstofgebruik van het gehele wagenpark geeft inzicht in de stand van zaken en vorderingen op het gebied van brandstofbesparing. Door het regelmatig monitoren van het brandstofverbruik en bespreken met chauffeurs kan gemiddeld 3 tot 5% brandstof worden bespaard. Bij gebruik van automatische registratie en feedback zijn bij beroepschauffeurs besparingen van 7 tot 10% te realiseren.
Controleer bij verversing eerst de kwaliteit van de motorolie en kijk of de vervangingstermijn verlengd kan worden. Het gebruik van de kwalitatief betere (half)synthetische motoroliën maakt verlenging van de verversingstermijn mogelijk, bovendien treedt hierdoor ook minder slijtage aan de motor op. De maatregelen bevorderen grondstofbesparing en afvalpreventie. Het gebruik van synthetische smeerolie levert een brandstofbesparing op van 2 tot 4%.
De hoeveelheid betonmortel wordt door een uitvoerder op de bouw vaak te ruim berekend om problemen en extra transportkosten en vertraging te voorkomen. Echter ook een teveel aan betonmortel leidt tot hogere kosten, namelijk om het overtollige betonmortel als afval af te voeren. Voer daarom de berekeningen zo nauwkeurig mogelijk uit.
Een ritplanningssysteem is een applicatie die de zendingen toewijst aan voertuigen en een optimale route per voertuig bepaalt, rekening houdend met tal van randvoorwaarden. Een goede verdeling van zendingen over voertuigen kan het aantal benodigde voertuigen verminderen. Hierdoor en ook door de optimale route worden kilometers bespaard.
Op bijna alle dieselvoertuigen, zowel nieuwe als bestaande, zijn roetfilters te plaatsen. Op dieselauto’s vanaf het bouwjaar 1995 kan een roetfilter ingebouwd worden. Op oudere diesels is dit technisch niet mogelijk. Een roetfilter op een nieuwe diesel (af-fabrieksysteem) houdt ruim 90% van het roet tegen. Een achteraf ingebouwd filter op een bestaande auto (retrofit) houdt 30 tot 70% van het roet tegen. Toch is er bij bestaande dieselauto’s veel meer milieuwinst te halen dan bij nieuwe auto’s gezien de grotere roetuitstoot van oudere voertuigen.
Routeplannings- en navigatiesystemen reduceren het aantal kilometers door het berekenen van de kortste route. Deze sysemen hebben een toegevoegde waarde als er veel en wisselende bestemmingen zijn.
‘Stille’ producten beperken de overlast als gevolg van laden en lossen in de avond en nacht. ‘Stille’ producten zijn herkenbaar aan het PIEK-keur, denk aan: snelheidsbegrenzer, achteruitrijsignalering, laadklep, koelinstallatie, deurvergrendeling, remsysteem, meeneemheftruck, etc.
Let bij de aankoop van een bestelauto op schone, zuinige en lichte modellen.
Let bij de aankoop van vrachtauto’s op schoon en zuinig. Op dit moment is Euro V de wettelijke norm voor nieuwe voertuigen. Euro V motoren stoten minder stikstofoxiden uit. Kleine voertuigen en voertuigen met lichtere motoren gebruiken minder brandstof per kilometer. Inventariseer voor de aankoop welke grootte en welk vermogen daadwerkelijk nodig is. Een lichtere constructie van een vrachtwagen bespaart 5 tot 10% brandstof per jaar.
Een standairco koelt de cabine van een vrachtwagen wanneer de vrachtwagen is stilstaat en de motor uit is. Het belangrijkste voordeel van dit systeem is dat het aandrijven van de voertuigairco door de hoofdmotor wordt vermeden. Het gebruik van de hoofdmotor enkel voor de aandrijving van een dergelijke lichte applicatie is een belangrijke bron van brandstofverspilling bij vrachtwagens.
Transportbesparing wordt bereikt als producten en processen zodanig worden geïnnoveerd dat minder transport nodig is. Dat kan door 1) Vermindering van het te verplaatsen volume en/of gewicht of 2) vermindering van de afstand waarover de goederen worden vervoerd. Je kunt een inventarisatie (laten) doen van de mogelijkheden van transportbesparing en kosten en baten voor jouw bedrijf.
Reductie van transport kan door klanten geografisch te clusteren en vaste leverdagen per regio te hanteren. Elke regio wordt dan een of enkele malen per week bezocht, waarbij de afleverdagen van de klanten worden afgestemd op de betreffende regio. Dit biedt mogelijkheden om de beladingsgraad van voertuigen te verhogen of de ritafstand per auto te verkorten.
In het bestaande wagenpark kan je maatregelen nemen om de milieubelasting te verminderen met: goede bandenspanning, plaatsing van Air-Twisters, led-verlichting, uitwasbare luchtfilters, gerecyclede onderdelen, biologische oliën en smeermiddelen, watergedragen lakken.
Verminder transport, handling en ruimtebeslag door een betere belading van ladingdragers (pallets / rolcontainers / colli). Dit kan door:hanteren van meerdere formaten ladingdragers, afspraken maken met afnemers over bestellingen in volle ladingdragers.
Het verminderen van de weerstand met de weg (rolweerstand) of de lucht (luchtweerstand) vermindert het brandstofgebruik. Lijn voertuigen goed uit. Zorg voor goede bandenspanning. Schaf eco- of energybanden, oftewel banden met een lagere rolweerstand aan. Verwijder imperials, reclamebordjes en andere uitsteeksels van het dak als deze niet worden gebruikt. Wissel winterbanden bij wisseling van de seizoenen direct om.
Vrachtwagens met minder luchtweerstand gebruiken minder brandstof. Opties zijn driedimensionale dakspoiler, zijfender (zijspoiler tussen cabine en laadbak), gesloten zijafscherming (side-wings op trekkers, opleggers en bakwagens, ook wel bodystyling genoemd) en windscherm. Een driedimensionale dakspoiler levert 3 tot 7% brandstofbesparing op. Een zijfender bespaart ongeveer 2%. Gesloten zijafscherming bespaart 10 tot 15% brandstof.
Verminder transport door minder frequent te beleveren in combinatie met grotere zendingen per afleveradres.
Boven bepaalde drempelwaarden (denk aan aantal werknemers, aantal bezoekers, aantal bestel- of vrachtauto’s, hoeveelheid uitbesteed vervoer en vervoer door klanten en leveranciers) kan het bevoegd gezag vragen om een “besparingsplan zorgplicht vervoer”. In zo’n vervoersmanagementplan staan de emissies, doelen en gekozen maatregelen.
In dit artikel worden wettelijke maatregelen voor energiebesparing, afvalscheiding en vervoersmanagement beschreven.
Als je regelmatig kleine en lichte goederen op korte afstanden transporteert dan is het interessant om naast een bestelwagen of bezorgscooter een vrachtfiets aan te schaffen. Vrachtfietsen kunnen in een stedelijk gebied snellere routes nemen dan een bestelwagen. Ze hebben veel minder last van files en drukte onderweg. En kunnen bovendien gemakkelijk dichtbij de voordeur van de bestemming parkeren.
© 2020 Stichting Stimular
Abonneer je op onze doe-het-zelf-nieuwsbrief met inspirerende voorbeelden, hulpmiddelen en maatregelen om met je bedrijf of organisatie te werken aan duurzaam ondernemen. Max. 10 keer/jaar.