Het heeft voor bedrijven veel voordelen als de werknemers dicht bij de vestiging wonen. Zo hebben de werknemers meer keuzemogelijkheden om op het werk te komen en nemen de kansen voor de fiets of het OV toe. Bij ‘gelijke geschiktheid’ kan je kiezen voor de medewerker die het meest nabij woont of op een locatie die een goede OV-verbinding heeft naar jouw vestiging.

Sluit indien mogelijk aan op een warmtenet en ga van het gas af. De huidige warmtenetten zijn meestal nog afhankelijk van fossiele bronnen, maar op termijn kunnen warmtenetten goed gevoed worden met duurzame warmtebronnen, zoals geothermie. Informeer bij je gemeente naar ontwikkelingsplannen voor warmtenetten in het gebied.

Voor lokaal en regionaal transport vormen aardgasauto’s een alternatief voor auto’s op diesel en benzine. Voorwaarde hiervoor is een aardgasaanvulpunt in de buurt. Aardgas draagt bij aan verlaging van fijnstof, NOx- en CO2-uitstoot.

Absorptiekoeling is koeling op basis van restwarmte. Er is geen compressor nodig: er wordt gewerkt met chemische aantrekkingskrachten en met warmte als energiebron. Absorptiekoeling heeft een laag elektrische vermogen en is betrouwbaar. Absorptiekoeling is toepasbaar ingeval warmte aanwezig is van een voldoende hoog temperatuursniveau (> 95°C) (restwarmte uit processen of op basis van een gasmotor of stadsverwarming) en als het gehele jaar een niet te sterk wisselende koelbehoefte aanwezig. De maatregel is vooral toepasbaar bij nieuwbouw of renovatie.

Acquireer gericht op retourlading om daarmee het gedeeltelijk of volledig leeg retour rijden te reduceren. Dit kan op incidentele basis acquisitie uitvoeren om zo één of enkele ritten te voorzien van retourlading. Of gericht op het verkrijgen van een structureel aanbod van retourlading (tegen een rendabel tarief) in de regio waar vrachtwagens vaak geheel of grotendeels leeg in de buurt komen.

Gebruik afsluiters ook om na werktijd de apparatuur die niet onder druk hoeft te staan af te sluiten. Hierdoor houdt de compressor een kleiner netwerk op druk, waardoor er minder lekverliezen optreden en de compressor minder energie verbruikt.

Jouw bedrijf kan veel kosten besparen met afvalscheiding. De afvalinzamelaar is over het algemeen graag bereid je daarbij te ondersteunen.

Het verwijderen van verpakkingen kost vaak veel tijd en het afvoeren ervan veel geld. Ook het transport van verpakkingen kost veel energie. Het is daarom zinvol om na te gaan of dit beter kan voor de goederen die je inkoopt. Neem contact op met je leverancier en bepaal welke verpakking goed is voor het product en ook voor het milieu. Denk aan producten zonder verpakking, minder verpakkingsmateriaal, verpakkingen van materialen met een lage milieubelasting.

Monitor en registreer de hoeveelheid afval die jouw bedrijf produceert. Deze meting levert naast inzicht in de milieubelasting ook ideeën voor het scheiden en verminderen van afvalstromen. Je vindt hier ook hoe je het afvalvolume (m3) omrekent naar gewicht (kg).

ICT verbruikt veel elektriciteit; op een kantoor kan het verbruik van de serverruimte oplopen tot een derde van het elektraverbruik. Hier vind je een overzicht van energiebesparingsmaatregelen die toegepast kunnen worden om het energieverbruik als gevolg van ICT op verschillende niveaus te verminderen.

Het koelen van producten kost veel elektriciteit. De koudemiddelen dragen negatief bij aan het broeikaseffect. Je kunt de milieubelasting van jouw koel- en vriessystemen beperken door te kiezen voor een energiezuinig model met minder milieubelastende koudemiddelen.

In serverruimtes wordt veel energie verbruikt en kan ook veel energie bespaard worden, zowel op de servers zelf als op de randapparatuur en koeling. In deze maatregel staat een verzameling van besparingsmaatregelen.

Onderzoek van AgentschapNL (nu RVO) heeft aangetoond dat actief energiebeheer 5 tot 10% besparing op het totale energieverbruik oplevert. Deze besparingstip gaat over het analyseren van het energieverbruik met gegevens van slimme meters en grootverbruikmeters.

Een grote cv-ketel die ook warm tapwater verzorgt is inefficiënt. Zo ook een verwarmingsketel die buiten het stookseizoen alleen voor de productie van warm tapwater in bedrijf is. Wek het warm tapwater met een aparte ketel of gasgestookte boiler op.

Veel elektrische apparaten zijn voorzien van een energielabel dat aangeeft hoe zuinig het apparaat is in zijn klasse. A (of soms nog A+++) is het meest zuinig en G is het minst zuinig. Apparaten met een goed energielabel zijn iets duurder in de aanschaf, maar goedkoper in het gebruik. Gemiddeld bespaar je per labelstap 10 tot 20% elektriciteit.

In bedrijfsruimtes waar regelmatig voertuigen in en uit moeten, kan veel energie bespaard worden door de deur te automatiseren. Er moet dan een elektromotor zijn voor de deurbediening, en een naderingsschakelaar voor het open en dicht gaan. Overigens geldt dat als de medewerkers normaal gesproken al gedisciplineerd met de deuren omgaan, de terugverdientijd van deze maatregel vrij lang is. Let wel: de naderingsschakelaar moet zo zijn afgesteld dat de deur niet reageert op langsrijdende voertuigen. De deur moet om veiligheidsredenen ook met de hand kunnen worden geopend.

Pas automatische kleppenregeling op blancheurs, CIP, pasteurs en andere apparatuur toe, waardoor stoom en daarmee temperatuur automatisch geregeld worden.

Automatische ontluchting op de condensor scheidt de lucht van het koudemiddel. Toepasbaar bij Bij koelsystemen waarbij de verdampingsdruk lager is dan 1 bar.

De ventilatieschuif wordt geopend aan het eind van het bakproces en wordt weer gesloten vlak voor het openen van de ovendeur. Door de schuif te automatiseren wordt overmatige ovenventilatie voorkomen dit leidt tot een besparing van 3% op het gasgebruik van de oven.

Ruim de helft van alle auto’s rijdt met banden met onderspanning. Dat komt omdat autobanden, net als fietsbanden, langzaam hun spanning verliezen. Dat is ongeveer 0,2 bar per 3 maanden. Doordat de rolweerstand toeneemt, verbruikt de auto 2 tot 5 % extra brandstof. Ook neemt de bandenslijtage sterk toe, waardoor veel eerder nieuwe banden nodig zijn. Daarbij is rijden met de juiste bandenspanning veiliger.

Vaak loopt er in een bedrijf meer stroom door elektriciteitskabels en apparaten dan er nuttig wordt gebruikt. Die extra stroom wordt niet gemeten door een gewone verbruiksmeter en wordt aangeduid met blindstroom. Voorkom of beperk blindstroom indien je betaalt voor blindstroom. Zo ook indien je het vermogen van jouw aansluiting moet laten vergroten; mogelijk kost verlaging van de blindstroom minder dan aanpassen van de aansluiting.

Deurverliezen kunnen oplopen tot 30%. Technische maatregelen om de deurverliezen te beperken zijn: onder andere kleinere deuropeningen, strokengordijnen, snel sluitende deuren, deurdrangers, sluizen, dockshelters of luchtgordijnen.

Pas een automatische regeling van de luchtovermaat toe op basis van de temperatuur- of zuurstofcorrectie.

Pas een groter condensoroppervlak toe zodat het temperatuurverschil tussen de condensor en de buitentemperatuur maximaal 10 graden wordt.

Beperk het toerental van de ventilatoren in de zaalkoelers (computer room air handlers: CRAH’s) van de serverruimte door een toerenregeling toe te passen op de bestaande ventilatoren of door het aanschaffen van nieuwe zaalkoelers (CRAH’s) ventilatoren waarop de toerenregeling is toegepast. Een halverering van het toerental levert 80% energiebesparing op.

Zorg dat jouw WKO (Warmte-Koude Opslag) goed wordt benut, hier valt vaak veel efficiëncy-winst te halen. Dat kan door een combinatie van monitoring, inregeling en fysieke aanpassingen. Vooral in de eerste jaren na installatie is dit belangrijk, maar ook als de warmte- of koudevraag in een pand verandert of door andere wijzigingen. Aanpassingen kunnen regeltechnisch zijn of fysieke aanpassingen in leidingen, sensoren en pompen.

Een trein- of buskaart wordt normaal gesproken aan het loket gekocht of via het huisadres. Voor een deel van de werknemers is dit een drempel om met het OV te reizen. Door een contract af te sluiten met OV-bedrijven kan je de medewerkers direct aan de benodigde OV-kaarten helpen. Het bedrijf neemt dan de voorfinanciering voor zijn rekening, tegen een beperkte korting vanwege grootgebruik. Je kunt overwegen om de volledige reis per openbaar vervoer te vergoeden, ongeacht de afstand. Werknemers krijgen daarmee zeker op grotere afstand een directe stimulans om vaker voor bus of trein te kiezen.

Biodiesel en bio-ethanol kan bijgemengd worden toegepast in voertuigen, mobiele werktuigen en aggregaten. Bij hogere percentages zijn mogelijk aanpassingen aan de motor nodig. Biobrandstoffen zijn over het algemeen iets duurder dan fossiele brandstoffen. De CO2-winst van deze biobrandstoffen uit afval en residuen kan oplopen tot 89%.

Verminder persluchtgebruik voor (droog)blazen door gebruik te maken van een blower.

De boordcomputer (blackbox) is een instrument voor een effectieve en efficiënte aansturing van de transportoperatie. Boordcomputers geven inzicht in prestatie-indicatoren. Hiermee wordt ook een daling van het brandstofverbruik gerealiseerd.

Een zuinige, veilige en comfortabele rijstijl kan worden ondersteund door meerdere vormen van in-car apparatuur. Denk aan een toerenteller, boordcomputer, cruisecontrol, snelheidsbegrenzer of start-stop systeem. De diverse accessoires leveren ieder een besparing op van gemiddeld 5%. De daadwerkelijke besparing is afhankelijk van het huidige rijgedrag van chauffeurs.

Schaf producten, zoals ontvettingsmiddelen, autoshampoo en melk, in grootverpakking (bulkverpakking) aan in plaats van in stukverpakking. Overleg met jouw leverancier over de mogelijkheden.

Het samenvoegen van kleine zendingen kan de transportkosten verlagen. Vaak heeft dit tevens een verhoging van de servicegraad tot gevolg. Het bundelen kan op klantniveau, en op regioniveau. Samenwerking met een andere partij is nodig. De partijen die betrokken zijn bij de bundeling moeten min of meer gelijkwaardig zijn en beide belang hebben bij de samenwerking. Wanneer de bundeling gepaard gaat met andere bevoorradingstijden of een andere leverfrequentie dan is de medewerking van de ontvanger vereist.

Als de capaciteit van een compressor vaak omlaag geregeld moet worden, kan een capaciteitsregeling op de compressor het energieverbruik verminderen. Er zijn drie mogelijkheden: 1) een automatische aan-uit regeling, 2) een frequentieregeling, 3) een aan-nullast-uit regeling. De maatregel is toepasbaar bij vervanging van een compressor die regelmatig op deellast draait en vooral rendabel bij meerdere compressoren. Een frequentieregeling is alleen rendabel bij nieuwbouw of renovatie.

Pas de toeren van de ventilatoren van de luchtbehandelingssystemen en dakventilatoren aan op de bezettingsgraad van de ruimte in het gebouw. Voorzie de ventilatoren van een tweetoerenmotor of een frequentieregelaar, eventueel in combinatie met een gebouwbeheersysteem. Deze maatregel leidt tot een besparingen van 20% op het elektriciteitsgebruik van de ventilatoren.

Je kunt carpoolen onder medewerkers op meerdere manieren stimuleren. Denk aan parkeerplaatsen dicht bij de ingang, thuiskomgarantie of een carpoolmatch-systeem. De toepasbaarheid van carpoolen stijgt met het aantal werknemers. Natuurlijk kan worden samengewerkt met andere bedrijven. In de stad zijn de voordelen het grootst in verband met parkeerproblemen.

In kantoren staat soms nog in iedere ruimte een printer.Doordat deze apparaten de hele dag aan of stand-by staan verbruiken ze veel energie. Daarbij zorgt een printer in de buurt van het bureau ervoor dat er meer geprint wordt. Verminder het aantal apparaten door meerdere printers en evt. ook andere kantoorapparaten te vervangen door één grotere printer.

Door te communiceren over wat je inspanningen zijn op het gebied van duurzaamheid, informeer en inspireer je klanten, opdrachtgevers en andere bedrijven. Communiceren over duurzaamheid kan via een duurzaamheidsjaarverslag of mvo-jaarverslag, maar ook op minder omvangrijke manieren.

Ruimtes die onderling verbonden zijn maar verschillende functies en klimaateisen hebben, worden van elkaar gescheiden met flappen, snelsluitende deuren of losse wanden. Door de compartimentering kan op geconcentreerde wijze aan de warmte- of koudebehoefte worden voldaan en wordt dus minder ruimte nodeloos verwarmd of gekoeld. Dat betekent altijd een energiebesparing.

Vanwege variaties in het productieproces zijn koel- en vriescellen vaak slechts ten dele gevuld met producten. Een gedeeltelijke vulling van koelcellen heeft tot gevolg dat er meer lucht in de ruimte circuleert dan noodzakelijk is. Soms is het mogelijk de koel- of vriescel onder te verdelen met opvouwbare schermen, folies en beweegbare panelen.

Als er geen vraag is naar perslucht draait de compressor zo nu en dan, omdat er altijd perslucht verloren gaat door lekken. Het rendement van het opwekken van perslucht is gemiddeld 3 tot 5%, de rest van de verbruikte energie wordt omgezet in warmte. Zorg daarom dat de compressor alleen werkt als perslucht gebruikt wordt.

Lekkende condenspotten is een belangrijke oorzaak van energieverlies in een stoomsysteem. Laat daarom de condenspotten minstens 1 keer per jaar nakijken. Om een goede werking van condenspotten vast te stellen zijn metingen met stethoscoop of ultrasone detectie nodig. Deze metingen moeten door specialisten worden uitgevoerd.

Een motor die goed onderhouden is, verbruikt minder brandstof en stoot minder uitlaatgassen uit. Controleer de voertuigen regelmatig op eventuele lekkages en schades en controleer regelmatig de bandenspanning.

Bij het koelen wordt een vaste temperatuur ingesteld. Een koelinstallatie verbruikt onnodig veel energie als de koeltemperatuur te laag wordt ingesteld. Dit gebeurt onder andere als in een koeling een ander product opgeslagen wordt dan voorheen. Regelmatige controle van de ingestelde koeltemperatuur kan dit voorkomen. Elke graad temperatuurverhoging in de koeling levert een besparing op van 4%.

Controleer – in meerdere seizoenen en op meerdere momenten van de dag – het functioneren van de regeling(en) van de cv-installatie. Een eerste indicatie verkrijg je door de temperatuur van het cv-water te controleren. Controleer – indien aanwezig – ook de data die de cv-regelapparatuur weergeeft. Vraag je installateur om hulp als je vermoedt dat de cv-installatie niet goed geregeld is.

Verbeter de warmteoverdracht in de bakruimte door een luchtstroom (convectie) in bakruimte te brengen. De oven wordt dan voorzien van een ventilator die aan de ene kant van de bakruimte lucht wegzuigt en aan de andere kant inblaast. Door de betere warmteoverdracht kan de oventemperatuur worden verlaagd. Een bijkomend voordeel is dat convectie betere sturing van de bakproces mogelijk maakt door koppeling aan computersturing.

Duurzaam verlichten begint met het optimaal gebruik van daglicht, dat wil zeggen bij een goed ontwerp van de daglichtopeningen (ramen, lichtkoepels, lichtstraten en glasstroken in scheidingswanden). Enerzijds kost dit minder energie voor verlichting. Maar minstens zo belangrijk: mensen vinden daglicht prettig. Denk aan bedrijfshallen en zwembaden waar daglicht (via de gevel) slechts beperkt binnen kan komen. Overweeg daglichttoetreding via het dak bij nieuwbouw of vernieuwing van het dak.

Duurzaam verlichten begint met het optimaal gebruik van daglicht, dat wil zeggen bij een goed ontwerp van de daglichtopeningen (ramen, lichtkoepels, lichtstraten en glasstroken in scheidingswanden). Enerzijds kost dit minder energie voor verlichting. Maar minstens zo belangrijk: mensen vinden daglicht prettig.

Met een daglichtafhankelijke regeling wordt de hoeveelheid kunstlicht afgestemd op de lichtbehoefte, afhankelijk van de hoeveelheid daglicht. De daglichtafhankelijke regeling kan gekoppeld worden aan een lamp, een lichtstraat of de gehele verlichting in een gehele ruimte. Besparing op het elektriciteitsverbruik voor verlichting tot 50%. Wanneer daglicht beperkt is, zal de besparing 20 tot 30% zijn.

Een daglichtgeleidingssysteem of daglichtspot is een kleine ronde daglichtkoepel met daaronder een buis met een reflecterende binnenwand die het licht tot ongeveer 10 meter het gebouw in transporteert. Ze zijn handig voor ruimtes die niet grenzen aan buiten, en ruimtes waar lichtkoepels voor oververhitting zorgen.

Als op de werkplek één of meerdere fietsen voor algemeen gebruik beschikbaar is/zijn, kunnen medewerkers voor korte ritten de auto (of het meestal tragere OV) laten staan. Het is ook mogelijk om voor de deel- of dienstfietsen een leasecontract af te sluiten met een leasemaatschappij.

Apparatuur met Energy Star heeft een lager elektriciteitsverbruik dan apparatuur zonder Energy Star specificatie. Beschikbaar voor desktops, laptops en beeldschermen.

Ieder leidingnet verliest perslucht. Detecteer en repareer persluchtlekkages, en voorkom ze door goed onderhoud. Perslucht is een dure vorm van energie. Regelmatig onderhoud kan een energiebesparing tot 20% van het totale energieverbruik van de compressor tot gevolg hebben.

Deuren tussen ruimtes die van temperatuur verschillen, moeten bij voorkeur snel gesloten worden. Voorzie ze van een deurdranger.

Verstuur (digitaal aangemaakte) facturen per e-mail in plaats van per post. De milieuwinst is 30 tot 55%. Als de ontvanger de digitale factuur alsnog uitprint, is de milieuwinst kleiner. Maar, andersom als de ontvanger een papieren factuur scant om die digitaal verder te verwerken is de milieuwinst groter.

Een geiser verwarmt water wanneer het bij een tappunt gevraagd wordt. Er wordt geen voorraad water warm gehouden, zoals bij een gas- en elektrische boiler wel het geval is. Er zijn dus geen stilstandsverliezen. Een doorstroomtoestel heeft daarom over het jaar heen een hoger rendement dan een voorraadtoestel.

Soms is het lichtniveau ruim boven de arbonorm. In deze gevallen kan door het uitdraaien van TL-buizen simpel energie bespaard worden, terwijl er nog steeds voldoende licht is. Haal in een armatuur met 4 TL-buizen bij voorkeur 2 buizen weg (en niet slechts 1).

Dual Fuel is een alternatief voor diesel. In een Dual Fuel brandstofsysteem wordt een mix van diesel en LPG, aardgas (CNG) of biogas gebruikt. Er wordt maximaal 30% gas bijgemengd. Nu wordt meestal LPG of CNG bijgemengd. In de toekomst kan wellicht overgestapt worden op een combinatie van biodiesel en biogas, nu is de kwaliteit nog niet continu, en is er niet voldoende beschikbaar.

Diesel en benzine zijn de meest gebruikte brandstoffen voor het wegverkeer. Om een leefbaar klimaat te behouden, is het noodzakelijk dat we ook voor wegverkeer duurzame energie gaan gebruiken. Rijden op elektriciteit (100% of plug-in hybride), bio-CNG, bio-ethanol en biodiesel uit afval en residuen zijn op dit moment de beste opties.

Diesel is de meest gebruikte brandstof voor wegtransport. Om een leefbaar klimaat te behouden, is het noodzakelijk dat we ook voor wegtransport duurzame energie gaan gebruiken. Rijden op elektriciteit, (bio-)CNG, (bio-)LNG of biodiesel uit afval en residuen zijn op dit moment de beste opties.