Beschrijving: halfverharding maakt bestrating waterdoorlaatbaar
Waterdoorlaatbare parkeerplekken bestaan uit bestrating waar gras of mos tussen kan groeien. Neerslag kan door deze halfverharding makkelijker de bodem in zakken. Met halfverharde parkeerplekken worden pieken in de rioolafvoer gedempt en blijft de parkeerplaats koeler waardoor de omgevingstemperatuur minder oploopt.
Soorten halfverharding
Er zijn verschillende type bestratingsmaterialen waar halfverharde parkeerplekken van gemaakt kunnen worden. Vaak hebben ze een honingraatstructuur.
- Grasblokken van beton, ook wel grasbetonstenen. Graspercentage is hier variabel, er bestaat betonverharding met 20 tot 40% gras.
- Grasblokken van plastic. Ze blijven een leven lang goed en het graspercentage is hier 44%.
- Er zijn ook systemen met grotere kunststof roosters, zogenaamde TTE-systemen (Tragen, Trennen, Entwassern -> dragen, scheiden en waterdoorlatend). Deze modulaire roosters zijn gemaakt van gerecycled plastic en kunnen variabel worden gevuld met verschillende verhoudingen gras, grind en klinkers.
- Waterpasserende klinkers. Als klinkers maar dan waterdoorlaatbaar door voegen tussen de klinkers, of poreuze klinkers met korrelstructuur waardoor ze water- en luchtdoorlaatbaar zijn.
Het is ook mogelijk om normale klinkers (bijv. van een bestaande bestrating) in een open verband te (her-)leggen zodat er ruimtes ontstaan waartussen regenwater doorheen kan en waar plantjes en mossen kunnen groeien.
Waterdoorlaatbaar legpatroon van klinkers
Onderhoud van waterdoorlaatbare bestrating
Goed onderhoud is essentieel om dichtslibbing te voorkomen en om ervoor te zorgen dat regenwater door de halfverharding kan blijven infiltreren. Bij klinkers kan de waterdoorlaatbaarheid behouden blijven door bijvoorbeeld reiniging met hogedruk lucht. Zorg dat het onderhoud van de doorlaatbare parkeervakken wordt meegenomen door de hovenier.
‘Onkruid’ in de grasblokken hoeft veelal niet worden weggehaald. Zolang er regelmatig auto`s op de parkeerplekken staan zullen de planten laag blijven.
Toepasbaarheid: wanneer is halfverharding toepasbaar?
Deze maatregel is interessant voor parkeerplaatsen en terreinen waar bij hevige buien grote plassen ontstaan. Kijk om een indicatie te krijgen van de risico`s op wateroverlast op jouw locatie in de Klimaateffectatlas voor Overstromingsdiepte | Middelgrote kans, Neerslag | Waterdiepte bij hevige bui 70 mm per 2 uur en voor Hitte | Hittekaart gevoelstemperatuur.
De maatregel is goed toepasbaar voor een nieuw terrein en voor een bestaand terrein als er klinkers en/of tegels liggen. Het omvormen van een terrein waar beton ligt is kostbaar en daarom alleen aan te raden op een natuurlijk moment.
Op plekken waar de ondergrond slecht doorlaatbaar is (klei) of waar de grondwaterstand heel hoog is, zijn andere oplossingen nodig. Terreinen waar verontreiniging kan optreden zijn ongeschikt (daarvoor is een vloeistofdichte vloer verplicht).
Milieuaspecten
Waterdoorlaatbare parkeerplekken hebben de volgende milieuvoordelen:
- Verbeteren infiltratie van regenwater en vertraagde waterafvoer. Neerslag infiltreert in de bodem en komt niet meer in het riool terecht. De grondwaterspiegel wordt hierdoor beter op peil gehouden.
- Riool ontlasten. Bij piekmomenten zal een deel van het water infiltreren en een deel alsnog in het riool terecht komen. In veel gevallen wordt er voldoende water uit het riool gehouden om overstort te voorkomen.
- Verbetering van de bodemkwaliteit en daarmee meer ruimte voor bodemleven zoals wormen, insecten en schimmels.
- Verkoeling. Doordat de onderlaag meer water bevat dat ook weer kan verdampen zijn parkeerterreinen en de omgeving tijdens hete zomers leefbaarder/comfortabeler voor bezoekers en medewerkers.
Hoe kies je duurzame halfverharding?
De milieuvriendelijkste keuze van alle opties is het herleggen van bestaande klinkers als die nog in goede staat zijn. Hiermee hergebruik je de klinkers om de parkeerplekken waterdoorlaatbaar in te richten en heb je dus geen nieuwe stenen nodig.
Als hergebruik van klinkers niet mogelijk is, kies dan voor duurzame bestrating, zoals waterdoorlaatbare hydro lineo klinkers, gradiënt grastegelstenen of New City Basic (NCB) klinkers (waterpasserende betonstenen).
Er zijn ook betonnen tegels met het Milieukeur, Cradle to Cradle of DUBOkeur.
Let bij grasblokken van plastic/kunststof op de keurmerken zoals Global Recycled Standard en Cradle to Cradle.
Kunststof roosters zijn lichter dan beton en zijn snel te monteren. Er zijn zorgen dat op den duur microplastics af kunnen slijten wat de bodem infiltreert en verontreinigt. Bij de vervaardiging van cement voor het maken van beton komt echter veel CO2 vrij. Daarom is het welke optie je ook kiest belangrijk om te letten op de milieukeurmerken.
Als het grindmengsel, wat onder de halfverharding wordt gelegd, te zwaar wordt belast kan er kalkhoudend materiaal in het grondwater terecht komen. Dit verstoort het zuurgehalte van de bodem en daardoor het bodemleven. Kies daarom voor milieuvriendelijk materiaal voor de bufferlaag.
Financiële aspecten
Kosten voor herbestraten van een parkeerplaats
Voor het herleggen van stenen naar een extra doorlaatbaar patroon zijn er arbeidskosten en bij een verdichte bodem ook kosten voor funderingswerkzaamheden.
De kosten voor het omvormen van een verharde parkeerplek tot een halfverharde parkeerplek bestaan uit drie onderdelen:
- Opschonen: het verwijderen en afvoeren van verharding (als die niet kan worden hergebruikt), inclusief zandfundatie: € 9 per m2
- Grondwerk: het leveren en aanbrengen van bestrating en teelgrond: € 26 per m2
- Gras plaatsen: leveren en inzaaien gras, inclusief grondbewerkingen: € 1 per m2
Een parkeerplek is gemiddeld 12,5 m2. Dit komt dus neer op gemiddeld € 450 per parkeerplek (excl. BTW en excl. 20% Voorbereiding, Administratie en Toezicht).
Kosten voor nieuwe parkeerplaats
Kosten (excl. BTW) voor de stenen voor een parkeerplaats van 12,5 m2 zijn:
- Grasbetonstenen: € 400.
- Klinker grasblokken van gerecycled plastic: € 200 tot € 250.
- TTE systemen: € 465.
- Waterpasserende klinkers: € 225. Deze zijn niet duurder dan normale klinkers.
Het in een open verband leggen van ‘normale’ klinkers bespaart 5 tot 12,5% op materiaalkosten (afhankelijk van het verband).
Kosten voor aanleggen zijn vergelijkbaar als bij het herbestraten.
Bij diverse gemeentes en waterschappen zijn er subsidiemogelijkheden voor dezew maatregel.
Onderhoudskosten
Het onderhoud kost € 0,18 tot € 0,30 per m2, oftewel € 3 per parkeerplek.
Aanvullende informatie
Worden de stenen herlegd tot een doorlaatbaar stenenpatroon? Gebruik dan de verwijderde stenen om rotsformaties te maken elders op het terrein. Dit bespaart transportkosten en hiermee kunnen overgangen in hoogtes, bodemtype en vochtgehalte worden gecreëerd. Dit trekt diversiteit aan flora en fauna aan, zo zijn stenen in trek bij reptielen en rotsplanten.
Bron: Stichting Stimular