Je hebt het vast al gehoord, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) komt eraan. Met deze ‘niet-financiële rapportage verplichting’ wil de Europese Unie duurzame groei en transparantie bevorderen. Zoals het er nu voor staat zijn grote organisaties en beursgenoteerde ondernemingen vanaf 2024 verplicht tot duurzaamheidsverslaglegging. Voor niet-beursgenoteerde grote ondernemingen en zorginstellingen is de verplichting vanaf 2025 van toepassing. Vanaf boekjaar 2026 moeten ook alle beursgenoteerde kleine en middelgrote bedrijven (mkb) en zorginstellingen rapporteren.

Veel bedrijven en organisaties die hiermee te maken krijgen, zien er als een berg tegenop. Jammer, want het uitzicht kan verhelderend en inspirerend zijn. Wat het nu moeilijk maakt, is dat er nog veel onduidelijk is: nog niet alle details en richtlijnen zijn bekend. Toch zijn er acties die je nu al kan doen, zodat je straks nog maar een paar stappen hoeft te zetten om de top te bereiken. In deze blog neem ik je graag mee op de CSRD beklimming en geef ik tips hoe je goed gezekerd begint.

Wie, wat en wanneer? De CSRD in het kort

De CSRD helpt consumenten, burgers en investeerders om inzicht te krijgen in de impact van de bedrijfsactiviteiten op milieu en mensenrechten. De CSRD geldt voor bedrijven die voldoen aan minstens twee van de drie criteria: gemiddeld meer dan 250 medewerkers, meer dan € 20 miljoen op de balans, of een netto jaarlijkse omzet hoger dan € 40 miljoen. In het huidige concept, vastgelegd in de Europese Sustainability Reporting Standards (ESRS), moet over 139 elementen worden gerapporteerd. Zoals het er nu naar uitziet wordt in het tweede kwartaal van 2023 duidelijk of het huidige concept definitief wordt. De rapportage wordt gecontroleerd door een auditor of onafhankelijke certificeerder.

De kern van CSRD: dubbele materialiteitsprincipe en waardeketen

Het duurzaamheidsrapport moet gaan over de mogelijke financiële impact van duurzaamheidsrisico’s van buitenaf op de organisatie (outside-in), en op de impact van de organisatie op het milieu (inside-out). Deze twee samen vormen het dubbele materialiteitsprincipe. De CSRD vraagt ook om rapportage over de waardeketen, waarmee de processen/activiteiten worden bedoeld die nodig zijn om een product of dienst voor de klant te creëren. Naast de eigen prestaties moeten ondernemingen dus ook rapporteren over de ecologische en sociale thema’s van klanten en leveranciers. Vanwege de complexiteit hiervan is er de eerste drie jaar een uitzonderingsregeling mogelijk in het geval dat onderdelen van de waardeketen (nog) niet zijn achterhaald. Tip: breng de waardeketen pas in kaart nadat je onderstaande stappen hebt doorlopen. Zo begin je met de basis en breid je langzaam uit.

Begin goed gezekerd aan de CSRD beklimming

Nu ik je de kern van de CSRD geschetst heb en daarmee de route naar de top, raad ik je aan enkele voorbereidende acties ondernemen:

1. Stel een verantwoordelijke aan voor CSRD

Bekijk wie of welke afdeling binnen de organisatie het meest betrokken is bij duurzaamheid en stel bij die afdeling een persoon aan die verantwoordelijk wordt voor de rapportage. Zorg dat diegene voldoende kennis en expertise heeft of krijgt om de duurzaamheidscriteria bij te houden.

2. Maak een Milieubarometer aan

Dit is een praktisch, landelijk gerenommeerd, monitoringsinstrument om milieudata te verzamelen, analyseren en communiceren. De tool laat op basis van ingevulde milieugegevens (stap 4) zien hoe jouw organisatie scoort met een CO₂-footprint, milieugrafieken, kengetallen en branchegemiddelden. Veel gemeenten en brancheorganisaties bieden een gratis startabonnement aan. Maak een account aan en bepaal bij Gegevens invullen welke MVO-gegevens (stap 3) en milieugegevens (stap 5) van toepassing zijn voor jouw organisatie.

3. Inventariseer relevante MVO-gegevens

De CSRD omvat ecologische, sociale en organisatorische thema’s. In Nederland worden deze Environmental, Social en Governance-thema’s (ESG’s) vaak Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) genoemd. Bepaal met een team welke duurzaamheidscriteria relevant zijn voor jouw onderneming. De Stimular MVO-wegwijzer helpt je om focus te bepalen. 

4. Verzamel MVO-gegevens

Verzamel maatschappelijke gegevens en gegevens over medewerkers. Denk aan ziekteverzuim, duurzaam inkopen en aantal stageplaatsen. Deze gegevens noteer je in de Milieubarometer onder het kopje MVO-gegevens. In deze tool zijn nog eens tien andere MVO-indicatoren te vinden en je kan ook eigen indicatoren toevoegen. Kies indicatoren die in jouw organisatie goed te meten zijn. Hierdoor kan je een betrouwbare analyse uitvoeren die  je in je CSRD-rapportage kan gebruiken.

5. Verzamel milieugegevens

Houd informatie bij over afval (kg), vervoer (km of in liters), waterverbruik (m³) en energieverbruik (kWh elektriciteit en m³ aardgas). Hiermee breng je je directe, en al een deel van je indirecte, CO₂-emissies in beeld.

6. Formuleer lange termijn MVO doelen

De CSRD is bedoeld om bedrijven structureel aan de MVO thema’s (zoals eerder gemeld, in de CSRD ESG-thema’s genoemd) te laten werken. Het kan lastig zijn om doelen te bepalen bij de gegevens die je in stap 3 en 4 verzameld hebt, maar gelukkig hebben mijn collega`s tien tips om je hiermee te helpen. Om een breed beeld te krijgen van MVO op internationale schaal kan je ook de Sustainable Development Goals (SDG’s) bekijken. Kies een paar SDG’s waar je dieper in wilt duiken en waar je op wilt focussen in je bedrijfsvoering. Stel hier heldere doelen voor vast en rapporteer jaarlijks over de voortgang.

Begin op tijd aan de voorbereidingen van de CSRD beklimming!

In deze blog heb ik de hoofdlijnen van de CSRD wetgeving uitgelicht. Ga met bovenstaande zes tips aan de slag en bereik op deze manier de komende tijd de top. Zo heb je goed zicht op de duurzame toekomst van je bedrijf of onderneming! Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de CSRD wetgeving via het Ondernemersplein van de KVK.

Esther de Groot, oktober 2022

Bronnen:

• Wat is de CSRD-richtlijn en hoe ga je ermee aan de slag? MVO Nederland
• CSRD: Corporate Sustainability Reporting Directive, BDO
• Nieuwe regels voor duurzaamheids­rapportage door ondernemingen: Raad en Parlement bereiken voorlopig politiek akkoord, Europese Raad / Raad van de Europese Unie, 2022
• Europese eisen voor sustainability reporting zetten druk op duurzaam beleid, Zorgvisie, 2022