Vanaf 1 juli 2024 treedt de rapportageplicht voor werkgebonden personenvervoer in werking. Bedrijven met meer dan 100 medewerkers zijn dan verplicht hun vervoersgegevens te rapporteren. Bedrijven kunnen vrijwillig rapporteren vanaf 1 januari 2024 voor de periode van 1 januari 2024 t/m 30 juni 2024. De geregistreerde kilometers worden vertaald in CO2-uitstoot, maar de suggestie dat deze wetgeving een accuraat beeld van de uitstoot levert, is misleidend. Stimular-adviseur Marijke Hegger zet in haar blog uiteen waarom. Haar advies: “Wil je écht stappen zetten naar duurzame mobiliteit, bereken dan zelf een realistische CO2-footprint van je vervoer”.
Vastleggen woon-werkverkeer goede eerste stap
Op dit moment hebben weinig bedrijven een goed beeld van het woon-werkverkeer van hun medewerkers. Monitoring van deze bewegingen en vertaling naar CO2-uitstoot zijn goede eerste stappen. Helaas worden vaak incomplete en onnauwkeurige gegevens uitgevraagd. In combinatie met het gebruik van incomplete CO2-factoren in het achterliggend rekenmodel van de overheid, resulteert dit in een grove en niet-realistische schatting van de CO2-uitstoot voor dit vervoer.
Bedrijfsbussen en luchtverkeer buiten beeld
Bij het zakelijk vervoer zijn voertuigen met ‘grijze’ kentekens (bedrijfsbussen) en al het luchtverkeer buiten beschouwing gelaten. Voor bijvoorbeeld een installatiebedrijf, waarbij medewerkers de bedrijfsbussen mee naar huis nemen, is de impact ongeveer 20% van de uitstoot. Bij een internationaal bedrijf dat veel vliegkilometers maakt kan dit oplopen tot 10% van de uitstoot.
Daadwerkelijk verbruik niet vastgelegd
Verder houdt het model geen rekening met rijgedrag en energiezuinigheid van wagens. Benzineslurpende SUV’s lijken zo via de nieuwe wet evenveel milieu-impact te veroorzaken als label A benzineauto’s, omdat deze niet naar het daadwerkelijk brandstofverbruik kijkt. Terwijl deze absolute verbruiken vaak wel voor handen zijn en bedrijven die klimaatbeleid voeren deze registreren.
Vertekend beeld CO2-uitstoot
De gebruikte CO2-factoren voor de CO2-berekening roepen daarnaast de nodige vragen op. Zo wordt er voor alle brandstoffen en elektriciteit alleen gekeken naar de emissies van ‘tank-to-wheel’, in plaats van de ‘well-to-wheel’ factoren te gebruiken. Het model neemt de CO2-uitstoot van de productie van de brandstof/elektriciteit niet mee. Hierdoor schetst de uiteindelijke CO2-berekening een positiever beeld dan de werkelijkheid. Het rekenmodel resulteert dus in een vertekend beeld van de CO2-uitstoot en in veel gevallen zal de werkelijke uitstoot hoger liggen.
Registratie woon-werkverkeer stap in de goede richting
Voor bedrijven is het niet eenvoudig om van alle medewerkers in kaart te brengen met welke auto ze naar het werk komen. Dat is dan ook de reden dat veel werkgevers hier nu geen goed beeld van hebben. De nieuwe wetgeving verplicht werkgevers om tóch die extra stap te zetten en hier meer zicht in krijgen. De eerste keer is het veel werk om dit te doen, maar heb je eenmaal een goede methode opgezet om data te verzamelen, is het de daaropvolgende jaren veel eenvoudiger. In elke provincie is er bovendien voor bedrijven gratis aanbod voor hulp bij het verduurzamen van de mobiliteit. Op basis van de berekende CO2-uitstoot ontvang je ook verduurzamingstips om direct aan de slag te gaan om de eigen impact te verlagen.
Onvoldoende prikkel om vervoer te verduurzamen
Als de berekende CO2-footprint voor vervoer gebruikt wordt om CO2-uitstoot van het werkgebonden personenvervoer effectief te reduceren, is de rapportage en berekening volgens de wetgeving dus onvoldoende. Werkgevers krijgen een vertekend en te positief beeld. Hierdoor lijkt de noodzaak om te verduurzamen minder en wordt er wellicht ook niet voor de juiste maatregelen gekozen. Zeker voor het zakelijk vervoer is de rapportageplicht een stap achteruit ten opzichte van een CO2-uitstoot berekening op basis van daadwerkelijk verbruik en de gangbare rekenstandaarden. De prikkel om bij vervanging een zuinigere klasse auto binnen hetzelfde brandstoftype aan te schaffen valt volledig weg.
Maak een CO2-footprint van je vervoer
Kortom, de rapportageplicht voor werkgebonden personenvervoer toont inspanning om duurzaamheid te bevorderen, maar schiet tekort in precisie en volledigheid. Wil je als bedrijf écht effectief stappen zetten naar duurzame mobiliteit, dan is het raadzaam zelf een realistische CO2-footprint van je vervoer te berekenen. Neem daarna op basis daarvan verduurzamingsmaatregelen. De Milieubarometer van Stimular is hierbij een handig en gebruiksvriendelijk hulpmiddel.
Marijke Hegger is adviseur duurzaam ondernemen bij Stichting Stimular
Lees ook:
Personenmobiliteit verduurzamen: meer ov, fiets en elektrisch rijden – blog van Stimular-adviseur Carmen Cosijn
