Beschrijving
Maak een analyse van de indirecte CO2-emissies van jouw bedrijf of organisatie in de keten (scope 3). Dit betreft de CO2-emissies die worden veroorzaakt door de producten en diensten die je gebruikt en bedrijven aan wie je werk uitbesteedt. Bepaal waar de grootste impact zit en formuleer speerpunten voor CO2-reductie in samenwerking met ketenpartners en/of door duurzaam inkopen.
Voor de impactbepaling worden verbruiksgegevens vermenigvuldigd met CO2-factoren die gebaseerd zijn op de gehele levenscyclus van producten, van de winning van grondstoffen tot de afdanking van het product. Deze CO2-factoren zijn berekend in levenscyclusanalyses (LCA’s) en worden verzameld in databases met milieu-informatie van producten zoals Nationale Milieudatabase en Ecoinvent.
Het doel van een scope 3 analyse is om een beeld te krijgen van de orde van grootte van CO2-emissies in de keten, het is geen nulmeting. De analyse wordt toegespitst op de belangrijkste thema’s voor een bedrijf of organisatie, bijvoorbeeld de belangrijkste product-marktcombinaties en/of de grootste inkoopcategorieën. Ook de invloed van het bedrijf op scope 3 emissies kan onderdeel zijn van de analyse.
Een paar voorbeelden. Uit de scope 3 analyse van een wegenbouwer komen de inkoop van beton en het uitbesteden van transport als speerpunten naar voren. Bij een installateur is het energieverbruik van de installaties bij klanten een speerpunt.
Toepasbaarheid
Werken aan CO2-reductie in de keten is mogelijk voor ieder soort bedrijf of organisatie. Ook voor bijvoorbeeld dienstverleners kan een scope 3 analyse worden uitgevoerd.
Milieuaspecten
Door te focussen op activiteiten in de keten die een grote milieu-impact hebben, kunnen grote stappen worden gemaakt in CO2-reductie. Indirecte emissies die plaatsvinden bij ketenpartners kunnen vele malen groter zijn dan de directe emissies van de eigen bedrijfsvoering.
Financiële aspecten
De uitvoering van een analyse van emissies in de keten vraagt een investering van een aantal dagen om gegevens te verzamelen. De impactbepaling wordt doorgaans uitgevoerd door een adviesbureau. Het formuleren en uitwerken van speerpunten voor CO2-reductie in de keten vraagt om een tijdsinvestering van het bedrijf of de organisatie. Bijvoorbeeld voor ketenanalyses waarin ketenpartners samen een deel van de keten onderzoeken om CO2-reductie te realiseren of voor gesprekken met leveranciers over CO2-reductie in de keten van producten.
Bron foto: Kijk! Duurzaam! bij het Erasmus MC in opdracht van Expertisecentrum Verduurzaming Zorg .
Aanvullende informatie
Bedrijven hebben de meeste invloed op de directe emissies van hun eigen bedrijfsvoering: de emissies die ontstaan als gevolg van het energieverbruik in eigen gebouwen en vervoer. Dit zijn de zogenaamde scope 1 en scope 2 emissies. Scope 3 emissies zijn de indirecte emissies, die vrijkomen in de keten en bij uitbesteed werk. Thema’s in scope 3 zijn o.a. inkoop van producten en diensten, afvalverwerking, woon-werkverkeer en uitbesteed transport.
Per definitie zijn scope 3 emissies moeilijker beïnvloedbaar dan de directe emissies van de eigen bedrijfsvoering. Toch kan een bedrijf hier zijn verantwoordelijkheid nemen en invloed uitoefenen, bijvoorbeeld door vragen te stellen aan leveranciers.
De indeling van CO2-footprints in scopes vindt de oorsprong in het Greenhouse Gas (GHG) Protocol. Dit internationale protocol schrijft voor hoe broeikasgassen gerapporteerd dienen te worden. In Nederland wordt voor het rapporteren van CO2-emissies veelal uitgegaan van de methodiek van de CO2-Prestatieladder. Wanneer een bedrijf naar de vierde of vijfde trede van de ladder gaat, dient een bedrijf (verdiepend) inzicht te hebben in de scope 3 emissies van het bedrijf. Het Handboek CO2-Prestatieladder schrijft hierbij gebruik van vijftien scope 3 categorieën uit het GHG protocol voor:
Upstream:
1. Aangekochte goederen en diensten
2. Kapitaalgoederen
3. Brandstof- en energiegerelateerde activiteiten
4. Upstream transport en distributie
5. Productieafval
6. Personenvervoer onder werktijd
7. Woon-werkverkeer
8. Upstream geleaste activa
Downstream:
9. Downstream transport en distributie
10. Ver- of bewerken van verkochte producten
11. Gebruik van verkochte producten
12. End-of-life verwerking van verkochte producten
13. Downstream geleaste activa
14. Franchisehouders
15. Investeringen
Overzicht van scopes en emissies in de keten van een bedrijf
Bron: Handboek CO2-Prestatieladder 3.1, Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO)
Bron: Stichting Stimular