In november 2015 opende Alliander een volledig circulair gerenoveerd kantoor in Duiven. Meer dan 80% van de aanwezige materialen zijn hergebruikt. Vóór de renovatie was het complex een verzameling jaren tachtig gebouwen met ruimte voor 600 medewerkers. De vijf gebouwen zijn samengevoegd tot een enkel gebouw door er een atrium aan toe te voegen. Er is nu plaats voor meer dan 1.550 mensen. Gebouwen kunnen worden gesloten bij een lage bezettingsgraad waardoor het gebruik per m2 wordt geïntensiveerd.
Circulair
Een belangrijk uitgangspunt voor de renovatie was circulariteit. “Het puin van de oude betongevel is fijngemalen tot granulaat voor de betonvloer”, vertelt Eugenie Knaap, indertijd projectmanager Shared Services van Alliander. “En het hout voor de nieuwe binnengevel bestaat uit eigen afvalhout. We hebben ons afval teruggehaald bij de vuilverbranding en zelf naar de timmerfabriek gebracht voor hergebruik. In de gevels is deels metisse isolatie gebruikt. Dat is duurzame isolatie van gerecycled katoen, waarvoor afgedragen werkkleding van monteurs van Alliander is gebruikt. Het idee hiervoor kwam van een medewerker. Ook de toiletpotten en wasbakken zijn schoongemaakt en opnieuw geïnstalleerd.”
Grondstoffenpaspoort
Alle opnieuw gebruikte grondstoffen zijn geregistreerd in een zogenoemd grondstoffenpaspoort. Die kunnen wanneer het pand – of delen ervan – in de toekomst overbodig worden netjes gedemonteerd worden. De materialen kunnen elders worden hergebruikt. Onno Dwars van VolkerWessels Vastgoed: “Het hout voor de gevel had destijds geen identiteit meer. Het was immers afval. Daardoor waren de eigenschappen onbekend en moesten we bij TNO langs om de brandwerendheid vast te stellen. Als de hele keten meer informatie met elkaar deelt, kunnen ook afvalstromen een grondstoffenpaspoort krijgen. Met direct inzichtelijke eigenschappen kun je ze zo sneller en makkelijker hergebruiken.”
Lef hebben
VolkerWessels Vastgoed kreeg de opdracht gegund en heeft een DBMO-contract (Design Build Maintain Operate) voor 15 jaar. Het bedrijf garandeert dat het gebouw de beloofde energieprestatie haalt. “Circulair bouwen is niet ingewikkeld, maar je moet wel lef hebben en durven proberen”, zegt Dwars. “We hebben zelfs tijdens het bouwproces samen met Alliander besloten om dingen anders te doen. Zo kozen we toch voor een ander ventilatiesysteem en voor led ‘power over ethernet’, dat stroom krijgt via ethernetkabels.”
Energiehuishouding
Alliander werkt aan de energievoorziening van vandaag en morgen; een motto dat ook bij de renovatie van haar hoofdkantoor past. Bart Blokland, directeur Shared Services van Alliander: “We wilden op het gebied van de energieprestatie van het pand flinke stappen zetten. Slechts 20 tot 30% van de benodigde energie die we voorheen gebruikten, moet van elders komen. Die willen we graag lokaal en duurzaam inkopen.” Het nieuwe kantoor heeft geen gasaansluiting meer en is all electric. “Dat realiseren we onder meer door het toepassen van warmte-koudeopslag , zonnepanelen en een innovatief systeem dat via zogeheten faseovergangsmaterialen zelf opgewekte energie en warmte opslaat. Daarnaast maken we gebruik van slimme software voor de besturing van het energiesysteem waarmee het energieverbruik zo goed mogelijk wordt afgestemd op de vraag en het aanbod.”
Subsidie
Op het gebouw van Alliander ligt een kleine 1,5 megawatt aan zonnepanelen. “Met een aantal regelingen van de Rijksoverheid konden we fiscaal voordelig investeren in milieuvriendelijke technieken”, aldus Knaap. “Voor de zonnepanelen, maar bijvoorbeeld ook voor verlichting, ventilatie, isolatie, beglazing en de warmtepomp hebben we de Energie-investeringsaftrek gebruikt.”
Bron: Stedebouw en Architectuur (juli 2016), Energieslag (augustus 2020), tijdschrift VV+ (januari 2016), RVO via Energie vakbeurs (juni 2018)