Bepaal welke maatregelen worden uitgevoerd. Denk bij het uitwerken van het plan voor een duurzaam bedrijventerrein na over de financiering van maatregelen en hoe samenwerking georganiseerd kan worden.  

Inhoud van het plan

Stel een plan op met daarin:

• Resultaten, analyse en conclusies uit de nulmeting
• Verbeterpotentieel
• SMART doelstellingen
• Stappenplan op hoofdlijnen
• Individuele maatregelen voor bedrijven
• Collectieve maatregelen
• Planning
• Financiering
• Samenwerking en aansturing

Plan Samen met stakeholders uitwerken 

Stel het plan op met relevante stakeholders: gemeente, waterschap, provincie, ondernemers (koplopers en smaakmakers), ondernemersvereniging, parkmanager en (potentiële) uitvoerende partijen (zoals installateurs, bouwbedrijven en hoveniers).

Individuele en collectieve maatregelen

Maak onderscheid tussen maatregelen die bedrijven individueel kunnen uitvoeren (bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen en groen dak) en collectieve maatregelen (bijvoorbeeld gezamenlijk warmtenet, collectieve afvalinzameling). Geef bij individuele maatregelen aan hoe het collectief de uitvoering daarvan kan ondersteunen, bijvoorbeeld door samen zonnepanelen in te kopen of door hulp te beiden bij subsidie aanvragen.

Kosten en baten

Voorzie maatregelen indien mogelijk van een kostenplaatje en een businesscase. Niet alle maatregelen zijn in geld uit te drukken: voor vergroenen zijn kosten bekend, maar besparingen vaak indirect en lastig te kwantificeren (imago, verhoging productiviteit, minder wateroverlast e.d).

Vormen van structurele samenwerking

Vaak blijft verduurzaming op bedrijventerreinen hangen bij incidentele acties. Voorkom dit door verduurzaming te borgen in een structurele samenwerking. Stel iemand verantwoordelijk voor de verduurzaming van het terrein en borg dit binnen een organisatie.

Er zijn verschillende organisatievormen voor structurele samenwerking:

• Vrijblijvende vormen zoals een ondernemersvereniging of parkmanagement. Hierbij hoeven niet alle bedrijven mee te doen.
• Verplichte samenwerking in een BIZ (Bedrijfs Investerings Zone), waarbij ieder bedrijf verplicht bijdraagt via belasting. Om een BIZ op te richten moet een meerderheid van de bedrijven op het terrein instemmen.
• Een corporatie die met bijdragen van leden investeert in duurzame maatregelen en de opbrengsten weer investeert in nieuwe duurzame maatregelen.
• Inzet van een Ondernemersfonds. Bij een Ondernemersfonds  betalen alle ondernemers op het terrein een extra belasting, die vervolgens wordt geïnvesteerd in (duurzame) maatregelen. Door het een revolverend fonds te maken, vloeien opbrengsten van maatregelen terug naar het fonds waarmee budget voor nieuwe maatregelen vrijkomt. 

Samenwerking opzetten

Indien er geen structurele samenwerking is op het bedrijventerrein, is het raadzaam deze op te zetten. Een samenwerking is kansrijk als ondernemers in de nulmeting vaak dezelfde wensen uitspreken, bijvoorbeeld verbeteren van de veiligheid van het terrein. Duurzaamheid kan daar dan direct in worden meegenomen. Als er geen concrete aanleiding voor samenwerking is, start dan eerst met het opzetten van enkele collectieve acties, bijvoorbeeld collectief zonnepanelen inkopen of afval inzamelen. Als ondernemers zien dat samenwerken effectief is, staan zij meer open voor structurele samenwerking. Van daaruit kan worden doorgewerkt naar een structurele samenwerking. De basis voor samenwerking is een plan met afspraken welke activiteiten samen worden uitgevoerd.

Aansturing

Aansturing vraagt ervaring met samenwerking en inhoudelijk kennis over duurzame maatregelen. Dit kan worden bereikt via training of door inzet van een specialist. Een voorbeeld is een duurzaamheidscoach, die helpt om collectieve plannen uit te werken, maatregelen door te rekenen, offertes te beoordelen en subsidies en financiering te regelen. Een duurzaamheidscoach geeft niet een eenmalig advies, maar is langdurig verboden aan het bedrijventerrein om de continuïteit te borgen.

Hulpmiddelen voor uitwerken plan

Maak gebruik van hulpmiddelen om het plan op te stellen:

• Wegwijzer klimaatneutraal op deze website
• Wegwijzer circulair op deze website
• Stimular-maatregel natuurvriendelijke aanpassing aan en nabij bedrijfspand
• Stimular-maatregel natuurvriendelijk buitenterrein
• Nationale EnergieAtlas
  De kaarten tonen het potentieel voor (collectieve) oplossingen voor duurzame energie en duurzame warmte.
• Voorbeelddocumenten oprichten BIZ
  Wetgeving en voorbeelddocumenten over het oprichten van een BIZ.