A. Afbakening klimaatneutraal
A. Afbakening klimaatneutraal bepalen
Welke activiteiten van je bedrijf of organisatie wil je klimaatneutraal maken? Kies een afbakening die aansluit bij standaarden en je ambitie.
Voor jouw keuze van activiteiten die je meeneemt in je klimaatneutraal doelstelling geven het GHG Protocol en het certificeringsysteem CO2-Prestatieladder een minimum aan. Je ambitie bepaalt of je nog extra activiteiten meeneemt in je klimaatneutraal doel.
Leeswijzer
Deze pagina begint met een afbakening voor starters en voor gevorderden. Daarna volgen toelichtingen over scopes uit het GHG Protocol en de afbakening voor de CO2-Prestatieladder. Onderaan lees je meer over de afbakening voor het klimaatneutraal maken van een product.
Afbakening klimaatneutraal voor starters
De activiteiten die in ieder geval worden meegenomen bij het bepalen van de CO2-uitstoot van een bedrijf of organisatie zijn gebruik van energie in gebouwen, werkprocessen en het wagenpark. Ook werkprocessen buitenhuis tellen mee, bijvoorbeeld energiegebruik op bouwplaatsen van een bouwbedrijf en van openbare verlichting bij overheden.
De uit deze activiteiten voortkomende emissies behoren tot scope 1 en 2. Dit is de minimale afbakening die wordt voorgeschreven in de standaard voor bedrijven over het rapporteren van de uitstoot van broeikasgassen in het kader van internationale GHG Protocol.
Het advies van Stimular is om zakelijk reizen met privéauto’s, OV en vliegtuig (uit scope 3) ook mee te nemen in de afbakening. Voor de CO2-Prestatieladder is dit verplicht. Het meenemen van woon-werkverkeer is een keuze. In sommige organisaties is het woon-werkverkeer lastig te meten en wordt het om deze reden niet in de eerste fase van het rapporteren meegenomen.
Op de afgebakende activiteiten heb je voldoende invloed om de CO2-uitstoot de komende jaren flink te reduceren. Na het uitvoeren van een nulmeting blijf je de vorderingen jaarlijks meten.
Sectoren met directe emissies van methaan, lachgas en oplosmiddelen/koudemiddelen rapporteren deze emissies in aanvulling op bovenstaande. Deze sectoren worden toegelicht in Wat is klimaatneutraal.
Verbrede afbakening voor gevorderden
Naast het energiegebruik in gebouwen en vervoer zijn er nog meer activiteiten van het bedrijf of de organisatie die CO2-uitstoot opleveren. De aard en impact van de activiteiten varieert sterk per branche. Voorbeelden zijn emissies die voortkomen uit ingekochte diensten zoals uitbesteed transport en afvalverwerking. Maar ook de ingekochte materialen en producten leveren emissies op. Als je producten en diensten levert geven deze emissies bij het gebruik door klanten. In het GHG Protocol worden dit scope 3 emissies genoemd.
Naast zakelijke reizen en woon-werkverkeer (al genoemd voor starters) kun je extra scope 3 emissies meenemen in je klimaatneutraal doelstelling. Overweeg dit voor emissies waarbij je een significante CO2-uitstoot verwacht, waarop je voldoende invloed hebt en die voldoende meetbaar zijn. Dat kunnen bijvoorbeeld je belangrijkste grondstoffen zijn of uitbesteed transport.
Scopes van emissies van broeikgassen
In het kader van het internationale Greenhouse Gas (GHG) Protocol is een standaard ontwikkeld voor het rapporteren van emissies van broeikasgassen van bedrijven. Deze standaard schrijft voor dat bedrijven hun emissies rapporteren in drie scopes.
Scope 1: Directe emissies van broeikasgassen uit installaties en voertuigen van het bedrijf. Voorbeelden zijn emissies die voortkomen uit gebruik van aardgas in verwarmingsketels en voertuigbrandstoffen voor het wagenpark.
Scope 2: Indirecte emissies van broeikasgassen die ontstaan door de opwekking van elektriciteit, warmte en koeling en stoom in installaties die niet beheerd worden door het bedrijf. Voorbeelden zijn emissies die voortkomen uit gebruik van elektriciteit en uit stadsverwarming.
Scope 3: Overige indirecte emissies die ontstaan als gevolg van activiteiten van het bedrijf maar uit bronnen die niet worden beheerd door het bedrijf. Voorbeelden zijn emissies die voortkomen uit zakelijke reizen, woon-werkverkeer, uitbesteed transport en afvalverwerking. De emissies van ingekochte materialen, producten en diensten worden upstream emissies genoemd. Er zijn ook downstream emissies van producten en diensten die het bedrijf aan klanten levert.
Het GHG-Protocol schrijft voor dat bedrijven minimaal over scope 1 en 2 rapporteren. Sectoren met directe emissies van methaan, lachgas en oplosmiddelen/koudemiddelen rapporteren deze in scope 1. Deze sectoren worden toegelicht in Wat is klimaatneutraal.
Rapporteren over scope 3 is optioneel in het GHG Protocol. Als bedrijven hiervoor kiezen schrijft het protocol een rapportage van scope 3 emissies in de volle breedte voor. Voor deze rapportage zijn 15 categorieën gedefinieerd.
Afbakening voor de CO2-Prestatieladder
De CO2-Prestatieladder is een certificeringsysteem dat bedrijven en organisaties helpt bij het reduceren van CO2. Je kunt certificeren op vijf niveaus. Vanaf niveau 3 ga je de CO2-uitstoot van je bedrijf bepalen. Let op dat er nog meer eisen zijn om het certificaat te halen.
De CO2-Prestatieladder hanteert de GHG-indeling van scopes zoals hierboven beschreven. Voor niveau 3 van de CO2-Prestatieladder is het verplicht om de emissies van scope 1, scope 2 en zakelijke reizen uit scope 3 te meten.
Directe emissies van methaan, lachgas en oplosmiddelen/koudemiddelen hoeven in de CO2-Prestatieladder nu nog niet te worden meegenomen in scope 1, maar dit is wel aangekondigd voor de volgende update van het Handboek CO2-Prestatieladder.
Op niveau 4 en 5 van de CO2-Prestatieladder breng je ook je scope 3 emissies in kaart. Let op dat er nog meer eisen zijn om het certificaat te halen. Als je wilt certificeren voor de CO2-Prestatieladder niveau 4 of 5 volg dan de instructies voor scope 3 analyse in het Handboek CO2-Prestatieladder.
Voor de CO2-Prestatieladder kiezen bedrijven en organisaties zelf CO2-reductiedoelen. Een eis is dat deze doelen ambitieus moeten zijn. Een klimaatneutraal doelstelling past binnen het systeem maar is dus geen vereiste.
Afbakening voor een product
Voor een product is het afbakenen van de mee te nemen activiteiten in de klimaatneutraal doelstelling een vak apart. Hierbij wordt de methodiek van levenscyclusanalyse (LCA) toegepast. Per levensfase van het product worden de significante grondstoffen en processen bepaald en de bijbehorende CO2-uitstoot.
Bij de afbakening voor producten worden standaarden gebruikt, bijvoorbeeld ISO-normen en een standaard voor rapporteren over de uitstoot van broeikasgassen voor een product in het kader van GHG Protocol. De afbakening voor producten wordt meestal door LCA-deskundigen tijdens een LCA-onderzoek vastgesteld.
Bronnen bij afbakening klimaatneutraal
- The Greenhouse Gas Protocol, A Corporate Accounting and Reporting Standard
- The Greenhouse Gas Protocol, Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard
- The Greenhouse Gas Protocol, Product Life Cycle Accounting and Reporting Standard
- Handboek CO2-Prestatieladder 3.1
Klimaatneutraal
Wegwijzer klimaatneutraal
ondersteuning nodig?
Stimular ondersteunt bij het opstellen van een CO2-footprint en adviseert over de relevante maatregelen op gebied van energiebesparing, inzetten van duurzame energie en duurzaam vervoer. Stimular begeleidt ook certificering op alle niveaus van de CO2-Prestatieladder..