Isoleer plat dak

Beschrijving: plat dak isoleren

Via een ongeïsoleerd plat dak van een gebouw gaat veel warmte verloren. Isoleer platte daken. Voor lagetemperatuurverwarming is goede isolatie noodzakelijk, zie maatregel Lagetemperatuur­verwarming.

Dikte dakisolatie plat dak

Wettelijk minimum bij nieuw- en verbouw is een warmteweerstand (R_c) van 6,0 m²K/W. Hiervoor is 20 tot 25 cm dik isolatiemateriaal nodig. Streef bij nieuwbouw naar een warmteweerstand (R_c) van 7,0 m²K/W.

Hoe een plat dak isoleren?

Er zijn twee manieren om een dak te isoleren:

1. warm dak
2. omgekeerd dak

Het aanbrengen van isolatie onder de dakconstructie (koud dak) wordt afgeraden. In elk gebouw wordt vocht geproduceerd door mensen, planten, schoonmaak en soms ook door bepaalde productieprocessen. Dit vocht is in dampvorm in de lucht aanwezig en condenseert in een koud dak. Hier kan het vocht schimmel, verrotting en druppelvorming veroorzaken.

Warm dak

Isolatie aan de bovenkant van de dakconstructie, waarbij de dakafdichting (waterkerende laag) de bovenste laag vormt. Dit wordt een warm dak genoemd. Het aanbrengen van isolatie is gemakkelijk als de waterkerende laag aan vervanging toe is (vanwege slechte kwaliteit). Als isolatiemateriaal wordt zowel polystyreen (PS), PUR, glas- of steenwol gebruikt. Er zijn ook biobased-isolatiematerialen te koop! Als de waterkerende laag toch al vervangen moet worden (een natuurlijk moment), zijn de meerkosten voor het aanbrengen van isolatie meestal gering. De bovenkant van de waterkerende laag zal circa 8 tot 15 cm hoger komen te liggen. Daarom moet rekening gehouden worden met eventuele meerkosten voor het aanpassen van dakranden (ofwel boeiborden) en het aanpassen van de loketten (meestal de loden aansluiting tussen een plat dak en een muur)

Omgekeerd dak

Isolatie aan de bovenkant van de dakconstructie en de dakafdichting, waarbij het isolatiemateriaal de laatste laag vormt.Dit wordt een omgekeerd dak genoemd. Deze vorm is gemakkelijk bij een bestaand dak dat nog niet aan vervanging toe is. Indien een ballastlaag (onder andere ter vookoming van het wegwaaien van het materiaal) aanwezig is, zal deze tijdelijk moeten worden verwijderd (let op: het is niet verstandig om de ballastlaag op één plek op het dak te stapelen, in verband met de maximale belasting van het dak!). Hiervoor is slechts het isolatiemateriaal geëxtrudeerd polystyreen geschikt. Dit isolatiemateriaal zal, zelfs als het langdurig in een plas water ligt, geen vocht opnemen. Directe zonbestraling zal dit materiaal op den duur verpulveren, daarom is de beschermende ballastlaag van groot belang. Bij het aanbrengen van dit isolatiemateriaal op een bestaand dak, wordt vaak de laatste circa 20 cm vanaf de dakrand niet geïsoleerd om voldoende waterafvoergoot te realiseren.

Toepasbaarheid: dakisolatie plat dak

De maatregel is zinvol bij daken van verwarmde of gekoelde ruimten. Uitvoeren bij nieuwbouw, renovatie of vervanging van de dakbedekking. En ook direct als nog geen dakisolatie aanwezig is.

Vraag bij het aanbrengen van dakisolatie je aannemer, installateur of bouwtechnisch adviseur om bouwfysisch advies.

Milieu aspecten: wat bespaart dakisolatie?

In de winter is het warmteverlies kleiner en in de zomer komt er minder warmte het gebouw binnen (waardoor minder koeling nodig is). Bijkomend voordeel is dat de isolatielaag omgevingsgeluiden absorbeert.

Voor beide constructies is de besparing afhankelijk van de huidige isolatiewaarde en de mate van ruimte verwarming.

• Voor het vorstvrij houden van een ruimte is de besparing 1 tot 2 m³ per m² dak per jaar.
• Voor een verwarmde werkplaats 4 tot 6 m³.
• Voor een kantoorruimte 5 tot 10 m³.
• Voor een ruimte met lange gebruikstijden (zorg, hotel, horeca) 5 tot 15 m³.
• Voor een volledig ongeïsoleerd dak in 24 uurs zorg is de besparing 48 m³.

Besaparing extra dakisolatie op geïsoleerde platte daken

Dit loont alleen in gebouwen die 24 uur per dag verwarmd worden, denk aan 24 uurs zorg. Aardgasreductie is 1,3 m³ per m² dak als de isolatiewaarde wordt verbeterd van Rc = 3,5 naar Rc = 6. Huidige Rc lager? Vermenigvuldig de besparing met 2 als huidige Rc = 2,5 en met 4 als huidige Rc = 1,3.

Financiële aspecten: wat kost dakisolatie plat dak?

Het omgekeerd dak verdient zich voor verwarmde ruimtes binnen vijf jaar terug, en is daarom een erkende maatregel. De terugverdientijd voor andere vormen van naïsolatie van een plat dak is over het algemeen langer dan 5 jaar, maar veelal wel binnen de levensduur van de isolatie. (Bron kosten: Arcadis, 2022)

Meerkosten warm dak

De meerkosten zijn € 38 per m² dak (op een natuurlijk moment dus). Bestaande dakbedekking wordt verwijderd, dakrand verhoogd en aansluitingen op HWA worden hersteld. De isolatiewaarde wordt verbeterd van Rc = 0,22 (ongeïsoleerd) naar Rc = 3,5. Hoeft dakrand niet verhoogd te worden? Vermenigvuldig de kosten met 0,7.

Kosten omgekeerd dak

Kosten zijn € 100 per m² dak. Dakrand wordt verhoogd en aansluitingen op HWA worden hersteld. De isolatiewaarde wordt verbeterd van Rc = 0,22 (ongeïsoleerd) naar Rc = 3,5.

Meerkosten extra dakisolatie

De meerkosten zijn € 123 per m² dak (op een natuurlijk moment dus). Bestaande dakbedekking wordt verwijderd, dakrand verhoogd en aansluitingen op HWA worden hersteld. De isolatiewaarde wordt verbeterd van Rc = 3,5 naar Rc = 6. Hoeft dakrand niet verhoogd te worden? Vermenigvuldig de kosten met 0,7.

Subsidies voor dakisolatie

(Dak)isolatie in bestaande constructies staat op de Energielijst (2023, code 210403) en komt daarom, onder voorwaarden, in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek (EIA). Dit betekent dat je een extra bedrag ter grootte van 45,5% (2023) van het investeringsbedrag ten laste mag brengen van de winst. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia.

Aanvullende informatie

Erkende maatregel voor energiebesparing

Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (“Direct uitvoerbaar? Ja”) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van RVO kan je de volledige Erkende Maatregelenlijst (EML) 2023 downloaden met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Dakisolatie of groen dak?

Bekijk maatregel Groen dak als onder het plak dak een ruimte zit die gekoeld wordt of last heeft van oververhitting in de zomer. Met aanvullend een groen dak is een in het gebouw gemiddeld 3 °C kouder in de zomer. Als het gebouw ook verwarmd wordt heeft isoleren prioriteit, natte groene daken (in het stookseizoen) isoleren slecht.

Bron: Stichting Stimular, Energiecentrum, Erkende Maatregelenlijst 2019