Isoleer plat dak

Beschrijving

Via een ongeïsoleerd plat dak van een gebouw gaat veel warmte verloren. Isoleer platte daken. Voor lagetemperatuurverwarming is goede isolatie noodzakelijk, zie tip Lagetemperatuur­verwarming.

Wettelijk minimum bij nieuw- en verbouw is een warmteweerstand (R_c) van 6,0 m²K/W. Hiervoor is 20 tot 25 cm dik isolatiemateriaal nodig. Streef bij nieuwbouw naar een warmteweerstand (R_c) van 7,0 m²K/W.

Bekijk de tip Groen dak als onder het plak dak een ruimte zit die gekoeld wordt of last heeft van oververhitting in de zomer. Met een groen dak is een in het gebouw gemiddeld 3 °C kouder in de zomer.

Er zijn twee manieren om een dak te isoleren: 1) warm dak, 2) omgekeerd dak. Het aanbrengen van isolatie onder de dakconstructie (koud dak) wordt afgeraden. In elk gebouw wordt vocht geproduceerd door mensen, planten, schoonmaak en soms ook door bepaalde productieprocessen. Dit vocht is in dampvorm in de lucht aanwezig en condenseert in een koud dak. Hier kan het vocht schimmel, verrotting en druppelvorming veroorzaken.

1. Warm dak Isolatie aan de bovenkant van de dakconstructie, waarbij de dakafdichting (waterkerende laag) de bovenste laag vormt. Dit wordt een warm dak genoemd. Het aanbrengen van isolatie is gemakkelijk als de waterkerende laag aan vervanging toe is (vanwege slechte kwaliteit). Als isolatiemateriaal wordt zowel polystyreen (PS), PUR, glas- of steenwol gebruikt. Er zijn ook biobased-isolatiematerialen te koop! Als de waterkerende laag toch al vervangen moet worden (een natuurlijk moment), zijn de meerkosten voor het aanbrengen van isolatie meestal gering. De bovenkant van de waterkerende laag zal circa 8 tot 15 cm hoger komen te liggen. Daarom moet rekening gehouden worden met eventuele meerkosten voor het aanpassen van dakranden (ofwel boeiborden) en het aanpassen van de loketten (meestal de loden aansluiting tussen een plat dak en een muur)
2. Omgekeerd dak Isolatie aan de bovenkant van de dakconstructie en de dakafdichting, waarbij het isolatiemateriaal de laatste laag vormt.Dit wordt een omgekeerd dak genoemd. Deze vorm is gemakkelijk bij een bestaand dak dat nog niet aan vervanging toe is. Indien een ballastlaag (onder andere ter vookoming van het wegwaaien van het materiaal) aanwezig is, zal deze tijdelijk moeten worden verwijderd (let op: het is niet verstandig om de ballastlaag op één plek op het dak te stapelen, in verband met de maximale belasting van het dak!). Hiervoor is slechts het isolatiemateriaal geëxtrudeerd polystyreen geschikt. Dit isolatiemateriaal zal, zelfs als het langdurig in een plas water ligt, geen vocht opnemen. Directe zonbestraling zal dit materiaal op den duur verpulveren, daarom is de beschermende ballastlaag van groot belang. Bij het aanbrengen van dit isolatiemateriaal op een bestaand dak, wordt vaak de laatste circa 20 cm vanaf de dakrand niet geïsoleerd om voldoende waterafvoergoot te realiseren.

Toepasbaarheid

De maatregel is zinvol bij daken van verwarmde of gekoelde ruimten.
Uitvoeren bij nieuwbouw, renovatie of vervanging van de dakbedekking.

Vraag bij het aanbrengen van dakisolatie je aannemer, installateur of bouwtechnisch adviseur om bouwfysisch advies.

Milieu aspecten

In de winter is het warmteverlies kleiner en in de zomer komt er minder warmte het gebouw binnen (waardoor minder koeling nodig is). Bijkomend voordeel is dat de isolatielaag omgevingsgeluiden absorbeert.

Voor beide constructies is de besparing afhankelijk van de mate van ruimte verwarming 5 tot 15 m³ aardgas per m² dak per jaar, naar schatting 5 tot 15% van het aardgasverbruik.

• Voor het vorstvrij houden van een ruimte is de besparing 1 tot 2 m³ per m² dak per jaar.
• Voor een verwarmde werkplaats 4 tot 6 m³.
• Voor een kantoorruimte 5 tot 10 m³.
• Voor een ruimte met lange gebruikstijden (zorg, hotel, horeca) 5 tot 15 m³.

Financiële aspecten

De kosten bedragen € 10 tot € 40 per m² dak. Dit geldt eveneens voor het aanleggen van een omgekeerd dak.

De meerkosten van deze energiezuinige optie verdienen zich in daken van zwembaden op een natuurlijk moment binnen 5 jaar terug, in dit geval bij vervangen van de dakbedekking.

De terugverdientijd voor andere gebouwen is over het algemeen langer dan 5 jaar, maar wel binnen de levensduur van de isolatie.

(Dak)isolatie in bestaande constructies staat op de Energielijst (2023, code 210403) en komt daarom, onder voorwaarden, in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek (EIA). Dit betekent dat je een extra bedrag ter grootte van 45,5% (2023) van het investeringsbedrag ten laste mag brengen van de winst. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia.

Aanvullende informatie

Erkende maatregel voor energiebesparing

Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat bedrijven en organisaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is voor een of meerdere branches rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (zo snel mogelijk) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van Infomil staat per branche een overzicht van de erkende maatregelen met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Voor de gebouwschil zijn de DBO-maatregelen:

• Controleren op en het dichten van naden en kieren in muren en gevels. Zie tip Verbeter kierdichting.
• Controleren op en het beperken van onnodig openstaande buiten- en haldeuren. Zie tip Laat de toegang niet open staan, houd de warmte binnen
• Instellen van de automatische schuifdeuren in een zomer- of winterstand. Zie tip Gebruik winterstand van tochtsluis.
• Periodiek controleren en herstellen van schade aan isolatiemateriaal.
• Voorkomen van koudebruggen en het beperken van warmteverlies via bestaande koudebruggen.

Bron: Stichting Stimular, Energiecentrum, Infomil: kennisbank Energiebesparing en Winst