Koel eerst met leidingwater en dan met ijswater

Beschrijving

Bij de bereiding van levensmiddelen is afkoeling nodig. In een warmtewisselaar vindt volledige koeling plaats met ijswater. Een elektrische ijswaterkoeler zorgt voor de bereiding van het ijswater.

Splits om energie te besparen het koelproces in een voor- en nakoelproces, die direct na elkaar plaatsvinden. Plaats daarvoor een extra warmtewisselaar direct voor de bestaande warmtewisselaar en sluit deze aan op het leidingwaternet. Zo is met leidingwater van circa 12°C het levensmiddel al deels af te koelen (voorkoelen). Vervolgens gaat het deels afgekoelde levensmiddel direct door naar de bestaande warmtewisselaar en wordt met ijswater gekoeld tot de gewenste temperatuur (nakoeling). Er hoeft op deze manier minder ijswater geproduceerd worden.

Toepasbaarheid

Toepasbaar als gekoeld wordt met ijswater en als het mogelijk is het koelproces te splitsen in een voor- en nakoelproces, die direct na elkaar plaatsvinden.

Technische randvoorwaarden:

• Er is voldoende ruimte voor een extra koeler.
• Het opgewarmde (leiding)water moet nuttig kunnen worden gebruikt.
• Het koelproces kan in 2 stappen worden uitgevoerd, met een voor- en een nakoelproces, die direct na elkaar plaatsvinden.

Direct toepasbaar.

Milieuaspecten

Deze maatregel bespaart op het elektriciteitsverbruik van de elektrische ijswaterkoeler. Per installatie (11 kW) kan tot 34.000 kWh worden bespaard per jaar.

Financiële aspecten

Een elektrische ijswaterkoeler van 11 kW kost op zowel zelfstandig als natuurlijk moment naar schatting € 15.000 (materiaal) + € 3.000(arbeid). Kosten 2023.

Deze maatregel verdient zich op een zelfstandig moment binnen vijf jaar terug als de persluchtcompressor jaarlijks meer dan 4.100 bedrijfsuren heeft. En op een natuurlijk moment bij meer dan 3.400 bedrijfsuren. (Bron: RVO voor EML 2023. Hierbij is gerekend met € 0,21 per kWh en € 1,16 per m³ aardgas (excl. BTW).)

Aanvullende informatie

Warmtewisselaars zijn in verschillende varianten beschikbaar. Een veel toegepaste is de platenwarmtewisselaar. Een platenwarmtewisselaar is te herkennen aan twee dikkere eindplaten met daar tussen meerdere dunnere platen van roestvrijstaal. Veelal zijn de platen aan elkaar gelast of zorgen trekstangen voor de opsluiting van de platen. De roestvaststalen platen zijn inwendig voorzien van ribbels, parallelle kanalen of kanalen die elkaar kruisen. De metalen platen geleiden de warmte van het ene naar het andere medium. De afkoelende en opwarmende stromen kunnen niet met elkaar in aanraking komen.

Een andere variant is een buizenwisselaar (shell & tube), welke vaak wordt toegepast bij vervuilde processtromen. Een buizenwisselaar is te herkennen de cilindrische vorm. Dit type warmtewisselaar is eenvoudiger inwendig te reinigen.

Erkende maatregel voor energiebesparing

Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (“Direct uitvoerbaar? Ja”) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van RVO kan je de volledige Erkende Maatregelenlijst (EML) 2023 downloaden met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Voor installaties in de voedingsmiddelenindustrie zijn de DBO-maatregelen:

• Controleren op en voorkomen van waterlekkages.
• Verminderen gebruik suppletiewater bij de blancheurs.
• Verminderen gebruik van water bij de ijswaterkoelers.
• Controleren op en beperken van verdampingsverliezen.
• Voorkomen mors- en opgietverliezen bij het vullen van conserven.
• Periodiek controleren en schoonmaken van de warmtewisselaars. Zie tip Reinig warmtewisselaar van koelinstallatie en luchtbehandelings­systeem.
• Verlagen pasteurtemperatuur en verhogen doorlooptijd pasteurs.

Bronnen: Stichting Stimular, Erkende Maatregelenlijst 2019, Erkende Maatregelenljst (EML) 2023 en Informatiebank