Beschrijving
Een led-lamp is beter voor het milieu dan een PL-lamp en een traditionele spaarlamp (PLe of CFL). In de volgende situaties is een led-lamp ook voor jouw portemonnee beter dan een spaarlamp:
- daar waar de lamp altijd (24 uur per dag) brandt (bijv. in gangen van zorginstellingen);
- daar waar de lamp altijd brandt omdat de lamp langzaam start, en aan- en uitschakelen daardoor als vervelend ervaren wordt (bijv. in toiletten);
- daar waar de lamp vaak aan- en uitgeschakeld wordt, en daardoor snel kapot gaat.
Spaarlampen kunnen vaak één op één worden vervangen door led-lampen. Led-lampen zijn iets zuiniger en starten snel, zodat veel aan- en uitschakelen geen probleem is. Led-lampen zijn in verschillende uitvoeringen qua elektrisch vermogens en verlichtingssterkte (lumen), alsook met of zonder geïntegreerd voorschakelapparaat.
Wat is een PL-lamp, PLe-lamp en CFL-lamp
Een PL-lamp is een insteeklamp (vaak met lampvoet G23 of G24) die bestaat uit een compacte TL-buis waarbij een starter is ingebouwd. Lampen in downlighters zijn vaak PL-lampen. Het voorschakelapparaat zit niet in de lamp maar in de armatuur.
Een PLe- of CFL is geen echte PL-lamp maar een traditionele spaarlamp met een e14- of e27-fitting en een geïntegreerd voorschakelapparaat. Deze lamp wordt veel in woningen gebruikt.
LED in gangen en patiëntenkamers
Bronovo Ziekenhuis, S. Bor, Arbo- en Milieucoördinator en C. Wegman, hoofd Technische Dienst
PL-spaarlampen en halogeenlampen zijn vervangen. De investering is terugverdiend binnen 4 jaar.
Toepasbaarheid
Deze maatregel is relevant voor situaties zoals hierboven beschreven.
Voer deze maatregel uit op het moment dat de lamp kapot gaat. Meestal is een vervangende lamp te vinden die in de bestaande armatuur past. Zo niet, dan zijn nieuwe armaturen nodig.
Er zijn vervangers voor de meest voorkomende PL-lampen (PLS, PLC, PLQ, PLT, PLL 2 pins, 4 pins) en Ple-lampen.
Milieu aspecten
- Deze maatregel bespaart energie, omdat een led-lamp ongeveer 30% minder verbruikt dan een PL- of Ple-lamp.
- Deze maatregel bespaart energie. Aan- en uitschakelen van een led-lamp gaat snel, zodat de lamp niet meer onnodig aan hoeft te staan.
- De maatregel zorgt voor een langere levensduur van de lamp (verlenging van zo’n 10.000 naar 30.000 uur), waardoor minder grondstoffen nodig zijn om lampen te maken.
Bijkomend voordeel: led-lampen bevatten minder kwik en fosfor, en zijn ook daardoor een verbetering voor het milieu ten opzichte van spaarlampen.
Financiële aspecten
Kosten van vervangende led-lampen en armaturen zijn als volgt:
waar | lamp/armatuur | kosten zelfstandig moment | meerkosten natuurlijk moment | besparing (in kWh/jaar | EM-nummer |
binnen | spaarlamp (25W) | € 7 (arbeid) + € 6 (materiaal) | € 0 | 44 | GF4 |
binnen | plafondspot | € 32 (arbeid) + € 34 (materiaal) | € 0 | 55 | GF7 |
binnen | wandarmatuur | € 29 (arbeid) + € 68 (materiaal) | € 0 | 74 | GF8 |
buiten | wandarmatuur | € 57 (arbeid) + € 107 (materiaal) | € 0 | 11 | GG3 |
terrein | armaturen op lichtmast | € 49 (arbeid) + € 233 (materiaal) | € 0 | 56 | FG4 |
nabij procesapparatuur | armatuur | € 41 (arbeid) + € 20 (materiaal) | € 20 (materiaal) | 150 | PD9 |
Direct vervangen van lampen verdient zich terug binnen 5 jaar vanaf 600 branduren per jaar. Direct vervangen van armaturen binnen vanaf 3.300-3.6000 branduren per jaar. Overige vervanging op natuurlijk moment.
Bekijk onze suggesties om verlichtingsoffertes te beoordelen.
Aanvullende informatie
- ISSO publicatie 90 Energie-efficiënte verlichting in en rondom gebouwen
- Verlichtingsnorm voor werkplekken binnen NEN 12464-1
Erkende maatregel voor energiebesparing
Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (“Direct uitvoerbaar? Ja”) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van RVO kan je de volledige Erkende Maatregelenlijst (EML) 2023 downloaden met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.
Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.
Bron: Infomil, ###link_Infomil_EM###, Erkende Maatregelenljst 2023 en Informatiebank