Beschrijving
Om de houdbaarheid van levensmiddelen te verlengen vindt sterilisatie plaats. Bij het sterilisatieproces worden de levensmiddelen eerst verhit en vervolgens gekoeld. Dit gebeurt in batches en vindt plaats in autoclaven (horizontale cilinders). Voor iedere sterilisatie wordt sproeiwater onder uit de autoclaaf in de warmtewisselaar opgewarmd. Een aardgasgestookte stoominstallatie wekt de stoom op om het water op te warmen. Na de verhitting komt het sproeiwater opnieuw in de warmtewisselaar en wordt nu gekoeld voor de tweede stap van de sterilisatie. Een elektrische koelmachine zorgt voor levering van koude aan het koelwaternet. Na de verkoeling van de levensmiddelen in de autoclaven wordt het koude sproeiwater weer in de warmtewisselaar opgewarmd voor de volgende batch.
Schaf buffervaten aan om het warme en koude water gescheiden te houden. Op deze manier wordt voorkomen dat het water volledig moet opwarmen en volledig moet afkoelen. De buffervaten moeten worden voorzien van een aanvoer- en retourleiding en aangesloten worden op de onderkant van de autoclaven. Twee pompen zorgen voor de aanvoer- en afvoer van het sproeiwater tussen de buffervaten en de autoclaven. In elke nieuwe sterilisatiebatch is het nog relatief warme water opnieuw voor verhitting in te zetten en het relatief koude water opnieuw voor koeling. Voor naverwarming en nakoeling van het sproeiwater is minder stoom en koelwater nodig.
Toepasbaarheid
Deze maatregel is toepasbaar in situaties waar (nog) geen gebruik wordt gemaakt van buffers en waar de inhoud van het sterilisatievat ten minste 100 liter is.
Milieuaspecten
Deze maatregel bespaart op het gasverbruik van de stoominstallatie en op het elektriciteitsverbruik van de elektrische koelmachine. Naar schatting bespaart dit per 5.000 batches 13.900 m3 gas en 30.500 kWh per jaar.
Financiële aspecten
Een warmtewisselaar kost (per 5.000 batches) op zowel zelfstandig als natuurlijk moment naar schatting € 67.800 (materiaal) + € 14.200 (arbeid). Kosten 2023.
Deze maatregel verdient zich op zowel zelfstandig als natuurlijk moment binnen vijf jaar terug als er jaarlijks meer dan 3.500 batches per jaar zijn. (Bron: RVO voor EML 2023. Hierbij is gerekend met € 0,21 per kWh en € 1,16 per m3 aardgas (excl. BTW).)
Aanvullende informatie
Erkende maatregel voor energiebesparing
Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (“Direct uitvoerbaar? Ja”) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van RVO kan je de volledige Erkende Maatregelenlijst (EML) 2023 downloaden met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.
Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.
Bronnen: Stichting Stimular, Erkende Maatregelenlijst 2019, Erkende Maatregelenljst 2023 en Informatiebank