Regel condensordruk van koel- en vriesinstallaties met de seizoenswisselingen

Beschrijving: wat is een condensordrukregeling?

Het rendement van de condensor kan worden verhoogd door de condensortemperatuur aan te passen aan de buitenluchttemperatuur.

Waarom staat condensortemperatuur te hoog?

Een condensor geeft warmte af aan zijn omgeving. Als de condensor ongeveer 15°C warmer is dan de omgeving (meestal de buitenlucht) is de afgifte van warmte aan de omgeving optimaal. De buitentemperatuur varieert gedurende de seizoenen en daarmee wijzigt ook de ideale temperatuur van de condensor. Om bij een temperatuur van 30°C nog steeds voldoende warmte af te geven, wordt de temperatuur van de condensor meestal op 45°C tot 50°C gezet. Installaties die het gehele jaar worden gebruikt, zoals koelcellen of -meubelen, hoeven slechts een korte periode van het jaar onder zulke extreme omstandigheden te presteren. De gemiddelde buitentemperatuur in Nederland is circa 10°C. De gemiddelde temperatuur in de condensor kan dus meestal rond 25°C liggen waardoor een hoger rendement gehaald wordt.

Hoe condensortemperatuur regelen?

De condensatortemperatuur kan niet direct worden geregeld. Om daar invloed op uit te oefenen, moet de condensordruk worden aangepast:

1. Installeer op koel- en vriesinstallaties met elektronisch expansieventiel een condensordrukregeling die zich automatisch aan de buitentemperatuur aanpast. Zie ook maatregel Elektronisch expansieventiel in koeling.
2. Stel bij koel- en vriesinstallaties met een thermostatisch expansieventiel de condensordruk bij seizoenswisselingen (herfst/lente) handmatig in. Let er bij verlaging van de condensordruk op dat het expansieventiel een minimaal drukverschil tussen condensor en verdamper behoudt.

Controleer jaarlijks het ‘meebewegen’ van de condensortemperatuur met de buitenluchttemperatuur. 

Toepasbaarheid : wanneer een condensordrukregeling?

Deze maatregel is van toepassing op koel- en vriesinstallaties. Verplicht voor koelinstallaties met een vermogen van ten minste 20 kW[~th].

Direct toepasbaar als:

• De bestaande software kan worden aangepast met een variabel condensorsetpoint.
• De regelkast van de koelinstallatie is bereikbaar en geschikt voor de toevoeging van een buitentemperatuursensor.

Milieu aspecten: wat bespaart een condensordrukregeling?

Elke graad verlaging van de condensortemperatuur levert een besparing op van circa 2% van het energieverbruik van de condensor. Gedurende het jaar kan de besparing oplopen tot 10%.

Voorbeeld condensordrukregeling kleine koelcel

Bij een koelcel met een inhoud van 22 m³ (verbruik 5.000 kWh per jaar) betekent dit een besparing van 500 kWh.

Voorbeeld condensordrukregeling grote installatie

Bij een koelinstallatie van 20 kW_k betekent dit een besparing van 8.500 kWh (bron: EML 2023).

Financiële aspecten: wat kost een condensordrukregeling?

Een condensordrukregeling voor een koelinstallatie van 20 kW_k kost naar schatting € 1.750 (materiaal) + € 650 (arbeid). Deze maatregel verdient zich vaak binnen vijf jaar terug. Bron: EML 2023. Hierbij is gerekend met € 0,21 per kWh en € 1,16 per m³ aardgas (excl. BTW).

De kosten voor het handmatige afstellen van de condensordruk met regulier onderhoud zijn nihil. Deze maatregel is binnen het jaar terugverdiend.

Voorbeeld kosten en besparing condensordrukregeling in supermarkt

Voor een supermarkt met een centrale koelinstallatie waarbij het elektriciteitsgebruik voor koelen en vriezen 145.000 kWh bedraagt, is de investering in een centrale regeling ca. € 12.000. De besparingen bedragen circa 25% op het elektriciteitsgebruik voor koelen en vriezen. Dit levert een jaarlijkse besparing op van circa 36.000 kWh per jaar ofwel € 4.320. De terugverdientijd is in dit geval 2 tot 3 jaar. 

Subsidies

Energiezuinige koel- en/of vriesinstallaties met een condensor ontworpen op maximaal 10 K temperatuurverschil tussen condensatie- en omgevingstemperatuur staan op de Energielijst (2025, code 220212) en komt daarom, onder voorwaarden, in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek (EIA). Dit betekent dat je een extra bedrag ter grootte van 40% (2024) van het investeringsbedrag ten laste mag brengen van de winst. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia.

Aanvullende informatie

Erkende maatregel voor energiebesparing

De Omgevingswet schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen (met een terugverdientijd van 5 jaar of minder) uit te voeren. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Omgevingswet. Op de website van RVO downloadt je de volledige Erkende maatregelenlijst met de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Zo moeten installaties goed ingeregeld, beheerd en onderhouden worden. Dit heet doelmatig beheer en onderhoud (DBO). Daarom heeft de overheid in iedere erkende energiemaatregel aangegeven welke DBO-actie nodig is om de maatregel optimaal te laten functioneren. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in maatregel Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Bronnen: Stichting Stimular, Erkende Maatregelenlijst 2019