Beschrijving: warmtewisselaar om restwarmte te benutten
De warmte in koel- en proceswater is soms nuttig in te zetten voor verwarming van product of (proces-) water. Met een warmtewisselaar kan de warmte overgedragen worden van het koel- of proceswater naar het op te warmen water.
Vervolgens warmen andere warmtebronnen het proces- of tapwater verder op. Door het voorverwarmen hoeven de warmtebronnen (cv-ketel, elektrische spiraal, etc.) minder warmte toe te voegen. Het koel- of proceswater koelt hierbij af, waardoor eventueel ook energie bespaard wordt op de koelmachine die het water verder afkoelt. Of er is minder mengwater nodig voor het terugkoelen van het op het riool te lozen koelwater.
Toepasbaarheid
De maatregel is toepasbaar als de teruggewonnen warmte uit het koelwater of proceswater kan worden ingezet in een proces of toepassing met een gelijkmatige warmtevraag.
Milieuaspecten: wat kost een warmtewisselaar om restwarmte te benutten
Deze maatregel bespaart op het energieverbruik van de verwarmingsinstallatie van het (proces-) water en eventueel ook van de koelmachine van het koelwater. Voor een warmtewisselaar van 20 kWth en naar schatting 6.100 m3 aardgas per jaar (bron: EML 2023).
Financiële aspecten: wat kost een warmtewisselaar om restwarmte te benutten
Een warmtewisselaar van 20 kWth kost op een zelfstandig moment naar schatting € 8.100 (materiaal) + € 4.700 (arbeid). Arbeidskosten natuurlijk moment € 1.600. Deze maatregel verdient zich op een zelfstandig moment binnen vijf jaar terug als de warmtewisselaar jaarlijks meer dan 2.800 uren nuttig inzetbaar is. En op een natuurlijk moment bij meer dan 2.200 uren nuttig inzetbaar. Bron: EML 2023. Hierbij is gerekend met € 0,21 per kWh en € 1,16 per m3 aardgas (excl. BTW).
Aanvullende informatie
Verschillenden soorten warmtewisselaars
Warmtewisselaars zijn in verschillende varianten beschikbaar.
Een veel toegepaste is de platenwarmtewisselaar. Een platenwarmtewisselaar is te herkennen aan twee dikkere eindplaten met daar tussen meerdere dunnere platen van roestvrijstaal. Veelal zijn de platen aan elkaar gelast of zorgen trekstangen voor de opsluiting van de platen. De roestvaststalen platen zijn inwendig voorzien van ribbels, parallelle kanalen of kanalen die elkaar kruisen. De metalen platen geleiden de warmte van het ene naar het andere medium. De afkoelende en opwarmende stromen kunnen niet met elkaar in aanraking komen.
Een andere variant is een buizenwisselaar (shell & tube), welke vaak wordt toegepast bij vervuilde processtromen. Een buizenwisselaar is te herkennen de cilindrische vorm. Dit type warmtewisselaar is eenvoudiger inwendig te reinigen.
Erkende maatregel voor energiebesparing
De Omgevingswet schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen (met een terugverdientijd van 5 jaar of minder) uit te voeren. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Omgevingswet. Op de website van RVO downloadt je de volledige Erkende maatregelenlijst met de technische en economische randvoorwaarden.
Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Zo moeten installaties goed ingeregeld, beheerd en onderhouden worden. Dit heet doelmatig beheer en onderhoud (DBO). Daarom heeft de overheid in iedere erkende energiemaatregel aangegeven welke DBO-actie nodig is om de maatregel optimaal te laten functioneren. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in maatregel Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.
Bronnen: Stichting Stimular, Erkende Maatregelenlijst 2019