Beschrijving vluchtweg- of vluchtrouteaanduiding
Noodverlichting brandt continu en verbruikt daardoor, ondanks het lage vermogen, jaarlijks veel elektriciteit. Een zeer zuinig alternatief is led-vluchtwegverlichting. Dat heeft maar 50% van het vermogen van TL-vluchtwegverlichting, waardoor ook de batterij langer meegaat. Ook de lamp gaat langer mee en dit samen bespaart fors op de jaarlijkse onderhoudskosten.
De TL-lamp heeft een levensduur van ongeveer 1 jaar, waardoor deze bij jaarlijkse controle wordt vervangen. Led hoeft pas na enkele jaren vervangen te worden. Daarnaast heeft de meeste led-noodverlichting een automatische testfunctie. Een handmatige test is dan niet meer nodig. Dit bespaart fors op de jaarlijkse onderhoudskosten.
Toepasbaarheid led voor vluchtwegverlichting
Vluchtwegaanduiding (vluchtroute aanduiding, transparantverlichting) is noodverlichting die vluchtwegen en uitgangen voor het verlaten van een gebouw aanduiden. Deze armaturen zijn voorzien van een pictogram en moeten permanent branden tijdens aanwezigheid van personen. Daardoor verbruikt het, ondanks het lage vermogen, jaarlijks veel elektriciteit.
Deze maatregel is toepasbaar bij aanschaf van nieuwe vluchtrouteaanduiding. Over het algemeen worden accu’s na vier jaar preventief vervangen. Dat is een goed moment om de TL-armatuur te vervangen door een led-armatuur.
Milieuaspecten: led t.o.v. TL voor vluchtwegaanduiding
De led-armaturen zijn ontworpen voor de led-lamp. Niet alleen het rendement van de lamp, ook het rendement van de armaturen is beter. Led-verlichting bespaart ongeveer 50% op het elektriciteitsverbruik voor vluchtrouteverlichting.
Financiële aspecten
Over het algemeen zijn de meerkosten beperkt wanneer de armaturen of de accu aan vervanging toe zijn. Soms is led zelfs goedkoper. Een led-vluchtwegsignaleringsarmatuur kost naar schatting € 180 (materiaal) + € 50 (arbeid) (bron: EML 2023).
Het vermogen per conventioneel armatuur bedraagt 8 Watt lamp + 2 Watt voorschakelapparaat. Led heeft een vermogen van circa 4 Watt. Vluchtwegaanduiding brandt continu, de besparing bedraagt 8.760 uur x 6 Watt = 52,6 kWh per jaar per armatuur.
Naast de energiebesparing is er dus de besparing op onderhoudskosten.
Aanvullende informatie
Oude en nieuwe pictogrammen
Sinds 2012 is ISO 7010 de Europese norm voor veiligheidssymbolen en die geldt ook voor Nederland. Met name voor de vluchtweg pictogrammen heeft dit consequenties. Het is niet verplicht om alle vluchtweg pictogrammen direct te vervangen door nieuwe. Het door elkaar gebruiken van beide is echter niet toegestaan. Voorlopig kunnen daarom de oude uitvoeringen nog gewoon geleverd worden om enkele stuks te kunnen vervangen. Het is raadzaam vanaf nu alleen nog maar de NEN-EN-ISO 7010 pictogrammen te hanteren.
Vluchtwegaanduiding op basis van Tritium
Er wordt ook vluchtwegaanduiding op basis van Tritium aangeboden. Tritiumgas zorgt ervoor dat fluorescentiepoeder op gaat lichten. Bij deze oplossing zijn geen batterij en elektrische aansluiting nodig. Noodverlichting op basis van Tritium is niet toegestaan als vervanger voor elektrische vluchtroute aanduiding, omdat de helderheid te laag is (0,5 cd/m2 in plaats van de vereiste 2 cd/m2).
Zie ook maatregel Led-noodverlichting voor noodverlichting anders dan vluchtwegaanduiding.
Wettelijke eisen noodverlichting
Noodverlichting geeft binnen 15 seconden na het uitvallen van de elektriciteit minimaal 60 minuten verlichting op vloer, traptrede of hellingbaan met een lichtsterkte van ten minste 1 lux. De noodverlichting moet voldoen aan NEN-EN 1838. Het is verplicht om noodverlichting te hebben en goed te onderhouden. Dit is vastgelegd in Bouwbesluit 2012 en Arbowet. Het bouwbesluit (artikel 6.3) schrijft voor wanneer en in welke ruimten noodverlichting aanwezig moet zijn.
Erkende maatregel voor energiebesparing
De Omgevingswet schrijft voor dat locaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen (met een terugverdientijd van 5 jaar of minder) uit te voeren. Deze maatregel is (onder voorwaarden) rendabel ofwel erkend. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Omgevingswet. Op de website van RVO downloadt je de volledige Erkende maatregelenlijst met de technische en economische randvoorwaarden.
Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Zo moeten installaties goed ingeregeld, beheerd en onderhouden worden. Dit heet doelmatig beheer en onderhoud (DBO). Daarom heeft de overheid in iedere erkende energiemaatregel aangegeven welke DBO-actie nodig is om de maatregel optimaal te laten functioneren. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in maatregel Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.
Bron: Stichting Stimular, Erkende Maatregelenlijst 2019, Huussen Elektro, Erkende Maatregelenljst 2023 en Informatiebank