Beschrijving: isolatiemaatregelen nodig voor LTV en veel duurzame warmtebronnen
Door het aanbrengen van isolatie wordt onnodig warmteverlies voorkomen. Met isolatie worden de energiekosten verlaagd en tegelijkertijd het comfort verhoogd.
Wanneer een pand goed geïsoleerd is, wordt het mogelijk om aan te sluiten op verwarming met een lage temperatuur (bijvoorbeeld vloerverwarming en klimaatplafonds) en gebruik te gaan maken van duurzame / fossielvrije warmtebronnen. Zie ook tips Lagetemperatuurverwarming en Duurzame warmte voor ruimteverwarming.
Hoe goed een bouwdeel is geïsoleerd wordt uitgedrukt met de Rc-waarde (waarbij de c voor constructie staat). Hoe hoger het getal, des te beter de isolatie. Voor glas en kozijn wordt de U-waarde gebruikt: het omgekeerde van de Rc-waarde (U-waarde = 1 / Rc-waarde). Hier heeft een betere isolatie dus een lager getal.
Isolatiewaarden bestaande bouw: welke isolatiewaarde heeft mijn gebouw?
Isolatie is sterk afhankelijk van het bouwjaar. Als huidige isolatiewaarden onbekend zijn kunnen die geschat worden op basis van het bouwjaar.
| Bouwjaar | Rc gevel (m2K/W) | Rc dak (m2K/W) | Rc vloer (m2K/W) | Rc paneel (m2K/W) | U beglazing (W/m2K) |
| 1965 tot 1975 | 0,43 | 0,86 | 0,17 | 0,43 | |
| 1975 tot 1983 | 1,3 | 1,3 | 0,52 | 1,3 | |
| 1983 tot 1988 | 1,3 | 1,3 | 1,3 | 1,3 | |
| 1988 tot 1992 | 2,0 | 2,0 | 1,3 | 2,0 | |
| 1992 tot 2003 | 2,53 | 2,53 | 2,53 | 2,53 | |
| 2003 tot 2012 | 2,5 | 2,5 | 4,2 | ||
| 2012 tot 2015 | 3,5 | 3,5 | 3,5 | 2,2 | |
| 2015 tot 2021 | 4,5 | 6,0 | 3,5 | 2,2 |
Wettelijke eisen en streefwaarden voor isolatie
In onderstaande tabel zijn de wettelijke eisen (Bouwbesluit) opgenomen. Deze gelden voor vrijwel alle gebouwen waar langdurig personen verblijven. Denk aan woningen, maar ook scholen, kantoren, productiebedrijven en winkels. De eisen voor nieuwbouw zijn ook verplicht bij een renovatie waarbij minimaal 25% van het oppervlak van de integrale gebouwschil (dak, gevel, vloer) wordt gewijzigd of vergroot.
Bij vervanging / vernieuwing van een enkel onderdeel of een isolatielaag gelden minder zware eisen, zie in de tabel “eis bij vervanging / vernieuwing”.
In de tabel staan ook streefwaarden voor woningbouw (bron: RVO). Ze geven aan wanneer een enkel bouwdeel (zoals dak, vloer of ramen) zeker ‘toekomstbestendig’ is. Zij zijn dan zeer goed geïsoleerd. Isoleren van een bouwdeel naar deze streefwaarde zorgt ervoor dat dit bouwdeel absoluut goed genoeg is geïsoleerd en bij aansluiting op een alternatieve warmtebron niet meer hoeft te worden aangepakt. De streefwaarden zijn ook bruikbaar voor 24-uurs-zorggebouwen. Kies voor andere utiliteitsgebouwen een streefwaarde tussen de nieuwbouw-eis en de streefwaarde.
| Rc gevel (m2K/W) | Rc dak (m2K/W) | Rc vloer (m2K/W) | Rc paneel (m2K/W) | U beglazing (W/m2K) | |
| Nieuwbouw-eis | 4,7 | 6,3 | 3,7 | 1,5 | |
| Eis bij vervanging / vernieuwing | 1,4 | 2,1 | 2,6 | 2,2 | |
| Streefwaarde woningbouw* | 6,0 | 8,0 | 3,5 | 1,4 | 1,0 |
*KERN, kennisinstituut voor energetische renovatie en nieuwbouw, streeft voor vloerisolatie naar een Rc van 5,0 omdat dit meer comfort oplevert en is van mening dat de streefwaarde voor dakisolatie aan de hoge kant is.
Isolatie van specifieke delen van de bouwkundige schil
Lees verder over:
- Isoleer schuin dak
- Isoleer plat dak
- Isoleer buitengevel
- Isoleer spouwmuur
- HR++ of HR+++-glas i.p.v. enkel en dubbel glas
- Isoleer vloer
Toepasbaarheid: isolatie vrijwel altijd toepasbaar
De maatregelen zijn toepasbaar op verwarmde en gekoelde gebouwen.
Zorg bij stevig (na)isoleren voor goede ventilatie. Voorheen werd er (onbewust) geventileerd via kieren. Breng bij voorkeur balansventilatie met warmteterugwinning aan.
Milieu aspecten: isoleren is de eerste stap in de Trias Energetica
De Trias Energetica is een drie-stappen strategie om energiebesparende maatregelen te nemen. Deze zijn: het minimaliseren van energiegebruik, gebruik van duurzame energie en het efficiënt gebruiken van fossiele brandstoffen. Isoleren lukt in de planning niet altijd als eerste maar is dus wel het belangrijkste richting een fossielvrije toekomst.
Isolatie zorgt voor besparing op aardgas (of warmte) en elektrische koeling. In de winter is het warmteverlies kleiner en in de zomer komt minder warmte het gebouw binnen. Bijkomend voordeel is dat de isolatie omgevingsgeluiden absorbeert.
Isolatiemateriaal kiezen
Ieder materiaal heeft zijn eigen voor- en nadelen als je kijkt naar dingen als broeikasgassen, transport, gifstoffen en invloed op de natuur. Als je dit allemaal bij elkaar optelt, weet je wat de van het materiaal zijn. Milieucentraal vergelijkt deze milieukosten met de milieuwinst van isolatie (doordat je energie bespaart). Bekijk de beoordeling per bouwdeel (schuin dak, spouwmuur, voorzetwand en onderkant vloer) op de “website van Milieucentraal”: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/isoleren-en-besparen/isolatiemateriaal-kiezen/#milieuscores-beter-dan-gemiddeld-of-afrader
Financiële aspecten
Investeringskosten en terugverdientijden verschillen per maatregel. Zie daarvoor de specifieke maatregelen.
Subsidie voor gebouwisolatie
Isolatie voor bestaande constructies staat op de Energielijst (2025, code 210403) en komt daarom, onder voorwaarden, in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek (EIA). Dit betekent dat je een extra bedrag ter grootte van 40% (2024) van het investeringsbedrag ten laste mag brengen van de winst. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia. De maatregel is in 2023 uitgebreid, waardoor het mogelijk is om de kosten voor kierdichting en blowerdoortest mee te melden.
Bron: Stichting Stimular