Beschrijving

Een weersafhankelijke regeling zorgt ervoor dat de temperatuur van het cv-water wordt afgestemd op de actuele buitentemperatuur. Voordelen hiervan zijn:

1. De gemiddelde temperatuur van het cv-water is lager, waardoor de ketel met een hoger rendement warmte kan opwekken. In een periode waar met lagere temperaturen wordt gestookt, kan dit een besparing van 4% (conventionele ketel) tot circa 12% (HR-ketel) opleveren.
2. Minder leidingverliezen.

Waarom een weerafhankelijke regeling?

Bij lage buitentemperaturen is het noodzakelijk dat radiatoren meer warmte afgeven dan bij hogere buitentemperaturen. De afgifte van de hoeveelheid warmte kan op twee manieren worden geregeld. Een manier is het regelen van de hoeveelheid cv-water die door de radiator stroomt met thermostatische radiatorafsluiters of thermostaatkranen. Het op deze manier regelen van de hoeveelheid cv-water leidt vaak tot het effect van “hollen of stilstaan”. Of de radiator is (te) koud en geeft (te) weinig warmte af óf de radiator is (te) heet en geeft (te) veel warmte af. Dit is voor de personen in de ruimte niet comfortabel. Het regelen van de temperatuur van het cv-water met een weersafhankelijke regeling is een betere manier.

Wat is een weersafhankelijke regeling

Bij het installeren van een weersafhankelijke regeling wordt een sensor voor de buitentemperatuur geplaatst en de stooklijn ingesteld. De stooklijn regelt de relatie tussen de buitentemperatuur en de temperatuur van het cv-water.

Oudere regelingen hebben twee knoppen. Moderne computergestuurde regelingen hebben twee instelpunten waar een (denkbeeldige) lijn door loopt. Algemeen geldende ideale instellingen voor de temperatuur van het cv-water zijn niet beschikbaar. Een veel voorkomende (fabrieks-)instelling is bij een buitentemperatuur van -5 °C een cv-watertemperatuur van 90 °C en als tweede punt bij een buitentemperatuur van 10 °C een cv-watertemperatuur van 40 °C.

Let op: bij een conventionele cv-ketel mag de retourtemperatuur niet kouder zijn dan 55 °C om condensatie in de ketel te voorkomen. Je kunt deze ketel beter vervangen, zie tip HR-ketel.

Toepasbaarheid

Deze maatregel is toepasbaar in gebouwen met één of meerdere cv-ketels. In grotere verwarmingssystemen is deze regeling vaak onderdeel van het gebouwbeheersysteen, zie ook tip Gebouwbeheersysteem.

De cv-ketel van een groot gebouw is vaak onderverdeeld in meerdere cv-groepen. Deze installatie is te herkennen doordat er altijd een cv-water verdeelinrichting aanwezig is, waarbij per groep bepaald wordt of de betreffende groep warm water afneemt. Plaats als de warmtebehoefte van deze cv-groepen (zogenaamde secundaire groepen) erg verschilt, per cv-groep een weersafhankelijke regeling. Ook als de cv-ketel naast ruimteverwarming een boiler van warm water voorziet, moeten de groepen voor ruimteverwarming apart voorzien zijn van een weersafhankelijke regeling. De primaire groep (de cv-leiding van en naar de ketel) wordt in dat geval vaak aangepast aan de groep die de hoogste temperatuur vraagt.

Is de cv-ketel niet geschikt voor een weersafhankelijke regeling? Stel dan de cv-watertemperatuur handmatig in.

Milieuaspecten

De energiebesparing van een weersafhankelijke regeling op de cv-ketel hangt af van het aantal gebruiksuren. De besparing is 1 tot max. 12% als de retourtemperatuur altijd lager dan 55 °C kan zijn door de regeling. Als de verwarming lagetemperatuurverwarming is (zoals vloerverwarming) zijn de besparingen lager dan bij hoge temperatuurverwarming.

Financiële aspecten

De maatregel verdient zich vaak binnen 5 jaar terug. Vraag een offerte aan bij uw huisinstallateur.

De kosten voor een weersafhankelijke regeling variëren tussen de € 250 tot € 750 (2015). Als er meerdere ketels in cascade staan, is er maar één regeling nodig.

De jaarlijkse besparing op aardgas voor verwarming en de gemiddelde terugverdientijd zijn:

• zorginstellingen: 2 tot 5%, maximaal 1 jaar
• detailhandel, supermarkt, handel en distributie, horeca: 5 tot 10%, 1 tot 3 jaar
• hotels: 5 tot 10% voor de ketel, 1 tot 3 jaar; 1 tot 4% voor een groep
• kantoren, sport: 1 tot 4%, 1 tot 2 jaar
• bedrijven met kantoor en werkplaats (garages, houtverwerkende bedrijven, metaal): 1 tot 2%, maximaal 3 jaar

Aanvullende informatie

Controleer ieder seizoen de instelling van de stooklijn door de aanvoertemperatuur af te lezen. Zie ook de tip Controleer structureel functioneren van de cv-regeling.

Als de instellingen van alle weersafhankelijk geregelde groepen gelijk zijn, dan is de installatie niet goed ingeregeld. De warmtebehoefte van een groep is namelijk nooit gelijk aan die van een andere groep.

Erkende maatregel voor energiebesparing

Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat bedrijven en organisaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is voor een of meerdere branches rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (zo snel mogelijk) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van Infomil staat per branche een overzicht van de erkende maatregelen met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Voor ruimteverwarming zijn de DBO-maatregelen:

• Controleren en vastzetten van de (thermostatisch) radiatorknoppen in openbare ruimten.
• Controleren en verwijderen van obstakels bij radiatoren die de warmteafgifte beperken. Zie tip Verbeter warmteafgifte door radiatoren.
• Waterzijdig inregelen van de radiatoren van de verwarmingsinstallaties. Zie tip Waterzijdig inregelen van verwarmings­instal­la­tie.
• Controleren instellingen van de frequentieregeling cv-pomp.
• Controleren instellingen bedrijfstijden. Zie tip Zet verwarming lager of uit.
• Controleren instellingen stookgrenzen (afstellen op warmtebehoefte). Zie tip Juiste instelling van de stookgrens.
• Controleren instellingen stooklijnen (afstellen op warmtebehoefte). Zie tip Pas temperatuur cv-water aan aan het seizoen.
• Controleren betrouwbaarheid binnen- en buitenvoelers (ijken sensoren).
• Controleren of binnen- en buitenvoelers op een representatieve plek zijn geïnstalleerd (hermonteren/-installeren voelers). Zie tip Temperatuursensoren klimaatinstallatie op de juiste plaats.
• Controleren temperatuurinstellingen stookinstallatie voor buiten bedrijfstijden (nachtverlaging). Zie tip Juiste nachttemperatuur.
• Periodiek onderhouden van de stookinstallatie.
• Verlagen instellingen temperatuur van het tapwater tot minimaal 60 graden Celsius.
• Controleren retourwatertemperatuur na distributie en warmteafgifte. Zie tip Controleer structureel functioneren van de cv-regeling.
• Voorkomen van een gelijktijdige verwarming en koeling van een ruimte door middel van het instellen van een ‘dode zone’ tussen koelen en verwarmen. Zie tip Stel een dode zone in tussen koelen en verwarmen.

Bronnen: Stichting Stimular, Infomil: kennisbank Energiebesparing en Winst