Beschrijving

Met een daglichtafhankelijke regeling wordt de hoeveelheid kunstlicht afgestemd op de lichtbehoefte, afhankelijk van de hoeveelheid daglicht. Er zijn regelingen die de verlichting aan- en uitschakelen en regelingen die de hoeveelheid verlichting traploos regelen (bijv. via dimmers of voorschakelapparatuur). De daglichtafhankelijke regeling kan gekoppeld worden aan een lamp, een lichtstraat of de gehele verlichting in een gehele ruimte.

Voor daglichtregeling is het handig als de verlichting evenwijdig aan het raam of het daklicht is aangebracht en in zones is opgedeeld. Met name de lampen nabij het raam of het daklicht kunnen uitgeschakeld worden als het daglicht toeneemt.

Toepasbaarheid

Rendabel bij ruimten met voldoende daglichttoetreding zoals bij raamzones of daklichten. Een vuistregel is minimaal 10% daglichtoppervlak op het dak of minimaal 30% daglichtoppervlak in de gevel. In nieuwbouw mogen daglichtafhankelijke regeling eigenlijk niet ontbreken in combinatie met (meer) Daglicht via gevel, Daglicht via dak en Daglichtgelei­dings­systeem.

Hoogfrequente TL-verlichting en LED zijn traploos dimbaar. Conventionele TL-verlichting, met of zonder HF-voorschakelapparatuur, is niet dimbaar, maar kan met een daglichtafhankelijke regeling aan- of uitgeschakeld worden. Let op, zet de tijd niet te krap. Veel aan- en uitschakelen verkort de levensduur van de lamp sterk.

Milieu aspecten

Besparing op het elektriciteitsverbruik voor verlichting tot 50%. Wanneer daglicht beperkt is, zal de besparing 20 tot 30% zijn.

Financiële aspecten

Hoe meer lampen op één regeling geschakeld kunnen worden, hoe groter de energie- en kostenbesparing.

• Een schakeling wordt meestal aangebracht per rij of schakelgroep en kost ongeveer € 100. € 20 per armatuur in een lichtstraat of -groep is een goede inschatting.
• Als de dimregeling per rij of schakelgroep wordt aangebracht kost dit ook ongeveer € 100. € 20 per armatuur in een lichtstraat of -groep is een goede inschatting.
• De meerkosten van een dimbaar HF-TL armatuur bedragen € 30 tot € 70 per armatuur ten opzichte van een niet-dimbaar armatuur. Deze kosten bevatten eveneens de kosten voor het dimbaar maken van het voorschakelapparaat. Een standaard HF-TL armatuur kan niet zonder aanpassing worden gedimd.

Daglichtafhankelijke regelingen staan op de Energielijst en komen in bestaande bedrijfsgebouwen (2021, code 210502), onder voorwaarden, in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek (EIA). Dit betekent dat je een extra bedrag ter grootte van 45% (2021) van het investeringsbedrag (maximaaal € 150 per externe licht- of bewegingssensor / € 50 per in een
verlichtingsarmatuur geïntegreerd lichtbesturingscomponent) ten laste mag brengen van de winst. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia.

De maatregel verdient zich vaak binnen 5 jaar terug. Vraag een offerte aan bij uw huisinstallateur.

Aanvullende informatie

Controleer jaarlijks of de regeling nog werkt op een zonnige dag.

Uit de praktijk blijkt dat daglichtafhankelijke regelingen en schakelingen het hoogste rendement halen bij daglichttoetreding via de noordgevel en via het dak. Op gevels in de andere windrichtingen wordt het rendement van de daglichtafhankelijke regeling voornamelijk bepaald door de keuze van het type zonwering.

Erkende maatregel voor energiebesparing

Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat bedrijven en organisaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is voor een of meerdere branches rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (zo snel mogelijk) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van Infomil staat per branche een overzicht van de erkende maatregelen met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Voor verlichting zijn de DBO-maatregelen:

• Periodiek schoonmaken van armaturen, lampen, reflectoren en bijhorende schakelingen en regelingen. Bij een vervuilde lichtsensor kan de verlichting onnodig branden.
• Tijdig defecte lampen vervangen.
• Aanpassen van het verlichtingsniveau aan de activiteit. Zie tip Dim verlichting wanneer minder licht nodig is.

Bronnen: Stichting Stimular, Infomil: kennisbank Energiebesparing en Winst