Beschrijving

Kies de buitenverlichting, op basis van benodigde kleurweergave, zo energie efficiënt mogelijk: variërend van een led-lamp voor de buitenlamp tot hogedruknatriumlampen voor terreinverlichting. Gloeilampen, halogeenstralers, hogedrukkwiklampen, conventionele TL-lampen (T8) zijn meestal géén goede keuze voor buitenverlichting. Vervang deze.

Vaak is de kleurweergave van doorslaggevend belang bij de keuze van de lamp. Kleurweergave (CRI-waarde) geeft aan in hoeverre kleuren zichtbaar zijn in het licht van een dergelijke lamp. Voor het aanlichten van een representatief gebouw, of op plekken waar gewerkt moet worden, of waar mensen herkenbaar moeten zijn (toegangspoort) is kleurweergave belangrijk. Voor het aanlichten van muren, trappen en dergelijke (inbraakpreventie, veiligheid) is kleurweergave echter minder belangrijk. Over het algemeen resulteert een betere kleurweergave in een hoger vermogen van de lampen.

Ook andere kenmerken spelen een rol in de keuze voor lamp en armatuur. Kies voor een lamp op een moeilijk bereikbare plaats bij voorkeur een lamp met een lange levensduur.

Voor schrikverlichting is het belangrijk dat lampen meteen branden. Led-lampen zijn daarvoor geschikt; natrium- en metaalhalegonidelampen niet.

Een lamp die onnodig brandt, gebruikt onnodig elektriciteit. Lees ook de tip Schakel buitenverlichting op schemerschakelaar en tijdklok of bewegingssensor.

Toepasbaarheid

Voor buitenverlichting zijn meerdere soorten lampen beschikbaar, met elk hun eigen toepassingsgebied. Zie ook specifieke tips over:

• Energiezuinige beveiligings­verlich­ting
• Energiezuinige parkeerterrein­verlich­ting
• Energiezuinige hekwerkverlichting
• Energiezuinige reclameverlichting

Hieronder wordt een overzicht gegeven van lampen en hun toepassingen op volgorde van energieverbruik. Kleurweergave (CRI) wordt uitgedruikt in Ra. De waarde van deze index kan variëren tussen de 0 en de 100. De waarde 100 wil dan zeggen dat het licht van een bepaalde lamp net zo goed de kleuren weergeeft als daglicht of een gloeilamp. Een hoge waarde (bijv. 90) betekent dat het licht van die lichtbron de kleuren van het belichte object natuurgetrouwer weergeeft dan een lichtbron met een lagere waarde (bijv. 70).

^{(1) Aanschafkosten zijn zeer hoog. Alleen rendabel voor moeilijk bereikbare plaatsen.}

Gloeilampen mogen sinds 2012 niet meer in de handel worden gebracht. Halogeenlampen vanaf 1 september 2018. De koop en verkoop van hogedrukkwiklampen is per 13 april 2015 wettelijk verboden.

Enkele vuistregels:

• Vervang gloeilamp door spaarlamp
• Vervang PL en PLe-lamp door led-lamp
• Vervang halogeenlamp
• Vervang hogedrukkwiklamp

Milieu aspecten

Besparing op energieverbruik. Deze is te bepalen door het verschil in vermogen tussen de lampen te nemen en te vermenigvuldigen met het aantal branduren.

Financiële aspecten

De maatregel verdient zich vaak binnen 5 jaar terug. Vraag een offerte aan bij uw huisinstallateur.

Kosten zijn afhankelijk van de grootte van het terrein, type terrein, type verlichting, de lichtbehoefte en de plaatsing van het gebouw. Besparing op de energiekosten is sterk situatieafhankelijk.

LED-verlichtingsarmaturen met een geïntegreerde, niet uitwisselbare LED-lichtbron staan op de Energielijst (2022, code 210506) en komen daarom in bestaande gebouwen, onder voorwaarden, in aanmerking voor Energie Investerings Aftrek (EIA). Dit betekent dat je een extra bedrag ter grootte van 45,5% (2022) van het investeringsbedrag (maximum € 500 per armatuur) ten laste mag brengen van de winst. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia. Uitwisselbare LED-lichtbronnen, zoals LED-buizen, zijn uitgesloten voor Energie-investeringsaftrek. Zie voor meer informatie www.rvo.nl/eia.

Bekijk onze suggesties om verlichtingsoffertes te beoordelen.

Aanvullende informatie

Aanvullende informatiebronnen

• ISSO-publicatie 90 Energie-efficiënte verlichting in en rondom gebouwen
• Verlichtingsnorm voor werkplekken buiten NEN 12464-2
• NSVV-publicatie Praktijkdocument Industriële Verlichting 2011 (BV-406)

Erkende maatregel voor energiebesparing

Het Activiteitenbesluit schrijft voor dat bedrijven en organisaties die aan bepaalde voorwaarden voldoen verplicht zijn rendabele energiebesparende maatregelen te nemen. Deze maatregel is voor een of meerdere branches rendabel ofwel erkend. Een maatregel is erkend op een zelfstandig moment (zo snel mogelijk) of op een natuurlijk moment (bij vervanging/renovatie) en soms afhankelijk van de situatie. Lees meer in de maatregel Voldoe aan (erkende) maatregelen uit Activiteitenbesluit. Op de website van Infomil staat per branche een overzicht van de erkende maatregelen met daarbij de technische en economische randvoorwaarden.

Energiezuinige technieken moeten goed beheerd worden om te besparen wat mogelijk is. Daarom heeft de overheid voor alle erkende energiemaatregelen aangegeven welk doelmatig beheer en onderhoud (DBO) nodig is. Beoordeel jaarlijks of de techniek nog goed functioneert. Lees meer in de tip Jaarlijks doelmatig beheer en onderhoud van (erkende) energiemaatregelen.

Voor verlichting zijn de DBO-maatregelen:

• Periodiek schoonmaken van armaturen, lampen, reflectoren en bijhorende schakelingen en regelingen. Bij een vervuilde lichtsensor kan de verlichting onnodig branden.
• Tijdig defecte lampen vervangen.
• Aanpassen van het verlichtingsniveau aan de activiteit. Zie tip Dim verlichting wanneer minder licht nodig is.

Bronnen: Stichting Stimular, Infomil: kennisbank Energiebesparing en Winst